Abstract
<p>Rozdzierana wewnętrznymi sporami i zewnętrzną krytyką amerykańska psychiatria w szóstej i siódmej dekadzie XX w. przeżywała głęboki kryzys. Na skutek rewolucyjnej zmiany paradygmatu (porzucenia psychoanalizy i psychoterapii na rzecz biologicznych koncepcji zaburzeń psychicznych i farmakoterapii) zdołała się zamienić w hojnie finansowaną ze środków publicznych i korporacyjnych, dynamicznie rozwijającą się dyscyplinę medyczną, której przedmiotem badań są choroby mózgu. Co więcej, nowa, zmedykalizowana psychiatria rozprzestrzeniła się na cały świat. U podłoża sukcesu amerykańskiej psychiatrii i jej „flagowego” dokonania – klasyfikacji zaburzeń psychicznych (DSM), leży „wyjście naprzeciw” potrzebom neoliberalnej, zglobalizowanej gospodarki i większa „kompatybilność” z interesami korporacji farmaceutycznych, dla których leki psychiatryczne stanowią jedno z głównych źródeł zysków. Co więcej, można się również pokusić o ukazanie współczesnej psychiatrii i DSM jako elementu Wallersteinowskiej „geokultury” wspierającej i legitymizującej dominację kapitału pochodzącego z centrum kapitalistycznego systemu-świata. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie dominacji amerykańskiej psychiatrii oraz próba jej ujęcia jako synergicznego efektu współpracy firm farmaceutycznych z amerykańskimi psychiatrami, która doprowadziła do eksportu amerykańskiej nozologii zaburzeń psychicznych.</p>
Highlights
Uniwersytet Marii Curie SkłodowskiejC Immanuela Wallersteina w krytycznej socjologii medycyny The Medicalised Psychiatry as an Example of the “Geoculture”? The Proposition of Use of Immanuel Wallerstein’s World-System Analysis in the Critical Sociology of Medicine MWPROWADZENIE Teoria systemów-światów Immanuela Wallersteina może z powodzeniem
Loren Mosher i Mary Boyle uznają właśnie czynniki społeczne i środowiskowe za najbardziej znaczące w występowaniu zaburzeń psychicznych – jeśli z badań wynika, że przynajmniej 50–60% kobiet przyjętych do szpitali psychiatrycznych, bez względu na zdiagnozowane zaburzenie, doświadczało psychicznej lub izycznej przemocy, to czy nie jest uzasadnione, by tego typu doświadczenia wiązać z chorobą?67 Bardzo możliwe, że u kobiet tych odkryto by nierównowagę chemiczną, ale wobec powyższych danych o wiele mniej przekonująco wypada twierdzenie, że zaburzenia psychiczne są skutkiem genetycznych predyspozycji[68]
The aim of this article is to present the global dominance of an American psychiatry as a synergistic effect of cooperation between American psychiatrists and pharmaceutical companies, which has led to export of the American nosology of mental disorders
Summary
C Immanuela Wallersteina w krytycznej socjologii medycyny The Medicalised Psychiatry as an Example of the “Geoculture”? The Proposition of Use of Immanuel Wallerstein’s World-System Analysis in the Critical Sociology of Medicine MWPROWADZENIE Teoria systemów-światów Immanuela Wallersteina może z powodzeniem. Przez działania zagranicznego kapitału nieliczącego się z dobrem społecznym, jak i słabość instytucji państwowych (niebędących dostatecznie zdolnymi i zmotywowanymi do prowadzenia sensownej polityki zdrowotnej), która jest funkcjonalna z punktu widzenia kapitalistycznego systemu-świata. Zmedykalizowany paradygmat chorób psychicznych, dominujący w amerykańskiej psychiatrii, można potraktować jako część „geokultury” eksportowanej z centrum do peryferii „kapitalistycznego systemu-świata”, deiniowanego przez Wallersteina jako normy i modele dyskursu, które „w obrębie systemu-świata są szeroko akceptowane jako prawomocne”[7]. Zmedykalizowana psychiatria ma się przyczyniać do utrwalania przewagi gospodarek państw rdzenia kapitalistycznego systemu-świata w obszarze ochrony zdrowia psychicznego, ponieważ narzuca taką etiologię problemów psychicznych, która premiuje terapie (często przez lata chronione patentami) będące w posiadaniu zachodnich koncernów farmaceutycznych. M samo skutecznie, jak jej siły polityczne pokonały sowiecki komunizm. [...] Cała psychiatria, gdziekolwiek na świecie, to psychiatria amerykańska[8]
Sign-in/Register to view highlights & summary Sign-in/Register to access full text options 
Free) 
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a call
