Orijinal Netflix dizisi “Dark” örnekleriyle görsel-işitsel metinlerde çokkipli metin çözümleme (çevriyazı) yöntemi

Abstract

Çokkipli metin çözümlemesi görsel-işitsel ürünleri çeviri amaçlı incelediğimiz ve çözümlediğimiz bir yöntemdir. Çeşitli düzgülerin bir araya getirerek oluşturduğu görsel-işitsel ürünlerde kiplikler çok önemli bir rol oynar. Bir anlatıda görüntü, imge, sembol, hareket, karakterlerin duruşu veya beden dili, çekim türü, renk, müzik ve diğer tüm ögeler sözel göstergelerle aynı anlam yaratma potansiyeline sahip kipliklerdir. Hepsinin bir arada bulunuşu ve kipliklerin etkileşimli ortaklığı, birbirini bütünleyerek anlamı oluşturur. Görsel-işitsel çeviride kiplikleri çözümlemek ve anlam bileşenlerinin farkına varmak, görsel-işitsel çeviri eğitimi alan öğrencilere ve çevirmenlere bütünsel ve işlevsel bir bakış açısı kazandırmaya yardımcı olur. Görsel-işitsel çeviride kiplikleri çözümlemek, bir taraftan bütünsel ve işlevsel bir bakış açısı kazandırmaya yardımcı olacağı gibi diğer taraftan altyazı, dublaj, voice-over özellikle sesli betimleme gibi görsel-işitsel çeviri türlerinde farklı veriler sunarak, çevirinin dilsel boyutundan öteye taşınması açısından önemlidir. Çokkipli çevriyazı yöntemi ile çalışmak ve görsel-işitsel metinleri çözümlemek çevirmen adaylarının temel edinçlerine yenilerini katar, görsel-işitsel çeviri edincini geliştirir. Bu çalışmada çokkipli çevriyazı yönteminin görsel-işitsel metinlerde nasıl uygulandığı betimlenerek gösterildi. Netflix’te yayımlanan Almanca “Dark” dizisinden birkaç sahne bu yöntemle çözümlendi ve görsel-işitsel bir metni bütün bileşenleriyle kavramanın çeviri açısından önemi tartışıldı. Bunun sonucunda bu yöntemin görsel-işitsel çeviri eğitiminde uygulanabileceği görüldü.