Unpublished Poems of Reşid Âkif Pasha

Abstract

Osmanlı Devleti, altı yüzyılı aşkın bir süre zarfında her alanda sayısız başarılarıyla tarihin mümtaz sayfalarında yerini almış büyük bir devlettir. Bir devletin sağlıklı ve uzun yaşamasına, elde ettiği başarılara sebep olan ana âmiller ise, yetiştirdiği birbirinden değerli âlim, şâir, mühendis, mimar, bürokrat, asker, devlet ricâli gibi yapı taşlarıdır. Padişahlarından, birkaç dili konuşan ve o dillerde şiirler yazan şâirler, musikişinaslar, hattatlar ve ressamlar bulunan Osmanlı Devleti, söz konusu alanlarda etkili ve vasıflı sayısız insan yetiştirmiştir. Baştan ayağa üstün vasıflarla donanmış böyle bir devlette üst düzey bürokrat olarak vazife yapabilmek ise donanımlı olmayı gerekli kılmaktadır. Reşid Âkif Paşa, Osmanlı Devleti’nin üst düzey bürokratlarından biridir. O, Osmanlı Devleti’nin idâre ve irâdesinin sarsıldığı son döneminde, 1902-1908 yılları arasında, Sivas Valiliği görevinde bulunmuş ve devletin temsil gücünü en iyi şekilde yerine getirerek vazifesini başarıyla tamamlamıştır. Reşid Âkif Paşa, bu görevinin dışında şiir ve edebiyatla olan meşguliyeti ve aruz vezninde yazdığı şiirleri ile de temayüz etmiştir. Yazdığı şiirleri küçük bir divançe oluşturacak nitelikte olmasına rağmen, Vefâ yangınında evinin yanması sonucu şiirleri de kaybolmuştur. Onun günümüze ulaşan ve bilinen nazımları yedi
 şiirden ibarettir. Reşid Âkif Paşa’nın, İbnülemin Mahmut Kemal İnal’a gönderdiği mektup ve şiirleri yanında, Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır’a da şiirler gönderdiği yaptığımız araştırma ve incelemeler sonucu tespit edilmiştir. Ayrıca, Ahmed Remzi Akyürek’in yazmalarında da Reşid Âkif Paşa’ya âit gazeller ve gazellerine yapılmış nazîre, tahmîs ve taştîr tespit edilmiştir. Çalışmamızın konusu, Reşid Âkif Paşa’nın, tespit edilen ve ilk
 defa yayınlanacak olan sekiz adet gazeli ve gazellerine yapılmış nazîre, tahmîs ve taştîr üzerinedir. Bu çalışmamızda söz konusu şiirler transkripsiyon harfleriyle yazılıp incelenecek ve Türk edebiyatı tarihine önemli olduğuna inandığımız şiirler kazandırılacaktır.