Turkish Economy in the Second World War: Policies, Approaches, and Consequences

Abstract

İkinci Dünya Savaşı sürecinde Türkiye’deki iktisat politikalarını inceleyen bu çalışmanın amacı, bu süreçte ortaya çıkan savaş ekonomisi koşulları karşısında siyasi iktidarların ürettikleri politika çözümlerini irdelemek ve ortaya çıkan sonuçları değerlendirmektir. Bu amaçla dönem boyunca iktidarda olan Refik Saydam ve Şükrü Saraçoğlu hükümetlerinin iktisadi problemlere özgül yaklaşımları ve kullandıkları araçlar bu çalışmada ayrıntılı olarak ele alınmaktadır. Özellikle dönemin şartlarına bağlı olarak çıkarılan bir takım olağanüstü kanunlar, bu yılların ekonomi politiğini şekillendiren temel politika araçları olarak nitelenmekte ve çalışmada bu kanunlara ayrıca yer verilmektedir. Her ne kadar Türkiye ekonomisi için 1940–1945 dönemi savaşın gölgesinde geçirilen yıllar olsa da bu dönemi öncesi ve sonrasından tamamen izole etmeden inceleme anlayışı çalışma boyunca benimsenmiştir. Nitekim 1930–1939 döneminin devletçi-müdahaleci çizgisinin yansımalarıyla şekillenen savaş yılları, sonraki dönemler için farklı beklentiler ve arayışlar yaratmıştır. Bu bakımdan Cumhuriyet tarihinin iktisadi gelişim sürecinin tarihsel bir bütünlük içerisinde değerlendirilebilmesi açısından bu dönemin incelenmesi ayrı bir önem arz etmektedir. Çalışmanın bu bütünselliğe nitelikli bir katkıda bulunması umut edilmektedir.