Shadows Rising: The Russia-Ukraine War and The Status of The Wagner Group Members in The Law of Armed Conflict

Abstract

2014’te Kırım’ın işgaliyle Donbas bölgesinde devam eden düşük yoğunluklu çatışmalar, 24 Şubat 2022’te Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısıyla tam teşekkülü bir savaşa diğer bir ifadeyle, uluslararası silahlı çatışmaya dönüşmüştür. Rusya-Ukrayna arasında beliren savaş, uluslararası barış ve güvenliği riske atmakla birlikte, insani krize neden olmuş ve dünyanın muhtelif yerlerinde özel askeri şirket olarak faaliyet gösteren Wagner Grubu’nun Ukrayna’da öne çıkan rolü, uluslararası hukuk açısından çeşitli tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Wagner Grubu, diğer özel askeri şirketlerin aksine, Rus güvenlik şirketleri gibi yarı devlet nüfuz ajanı olarak hareket etmektedir. Rusya’nın jeo-politik hedeflerine ulaşmak için yardımcı bir aktör olan Wagner Grubu, Rusya ile yakın ilişki içerisindedir ve Rusya tarafından yönlendirilmektedir. Birçok ülkede özel askeri şirketler olmasına rağmen, Wagner Grubu’nun hem Rusya Federasyonu Anayasası’nda hem de Rus Ceza Kanunu’nda yasa dışı ilan edilmiş olması, bu özel askeri şirketi muadillerinden ayrıştırmaktadır. Bu durum özelleştirilen askeri endüstrinin önemli ve son derece karmaşık bir unsurunu oluşturan Wagner Grubu’nun uluslararası silahlı çatışmalar hukuku kapsamındaki statüsüne ilişkin tartışmalara yol açmıştır. Bu bağlamda çalışmanın temel amacı, Wagner Grubu üyelerinin Ukrayna güçleri tarafından ele geçirilmeleri halinde muharip statüsü ve muharip ayrıcalığı kazanıp kazanmayacağını tartışmaktır.