Sosyobilimsel konularda farklı kaynaklardan bilgi edinen 8. sınıf öğrencilerinin ön ve son argümantasyon kalitelerinin incelenmesi

Abstract

Baz istasyonları ve GDO’lar hakkında araştırma, sunum ve röportaj yollarıyla bilgi edinmeden önce ve sonra üretilen sözlü argümantasyonların kalitesini inceleyen bu çalışma, Ankara’da bir kamu ortaokulunda yürütülmüştür. Pilot çalışma 25 yedinci sınıf öğrencisiyle, asıl çalışma ise aynı okuldaki 36 sekizinci sınıf öğrencisi ile yapılmıştır. Katılımcılar öncelikle uygun örnekleme yoluyla seçilmiş, daha sonra ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak her biri 12 öğrenciden oluşan araştırma, sunum ve röportaj gruplarına ayrılmıştır. Bütüncül çoklu durum desenli bu çalışmanın veri toplama araçları sınıf içi tartışmalar, tartışmacılık ölçeği ve kavram karikatürleridir. Araştırmada bilgi edinme kaynakları üç gruba rastgele atanmıştır. Araştırma grubu bilgiyi araştırma yoluyla, sunum grubu bilgiyi bir uzman aracılığıyla, röportaj grubu ise bilgiyi üç farklı kişi ile görüşerek elde etmiştir. Her grupta, tartışmacılık puanları açısından benzer ancak sosyobilimsel konulardaki görüşleri açısından farklı üçer öğrenciden oluşan dört alt grup oluşturulmuştur. Gruplar bilgi edinme süreçleri öncesinde ve sonrasında argümantasyon süreçlerine katılmış, küçük grup ve toplu sınıf tartışmaları gerçekleştirilmiş ve tamamı ses kaydına alınmıştır. Deşifre edilen yazılı döküme içerik analizi uygulanmıştır. Belirlenen 152 argümantasyon bölümü için tüm gruplarda en fazla argümantasyon 2. seviyede üretilmiş ve sonraki seviyelerde frekanslar giderek azalmıştır. En fazla sayıda kaliteli sözlü argümantasyon araştırma grubunda üretilirken, röportaj grubu bu açıdan son sırada yer almıştır. Tüm seviyelerde baz istasyonları için GDO’lara göre daha fazla argümantasyon üretilmiştir. Son süreçte ise öncekine oranla daha fazla ve daha kaliteli argümantasyon üretildiği görülmüştür. Son olarak, araştırma sonuçları doğrultusunda bazı önerilerde bulunulmuştur.