Lekcja dyscypliny moralnej z Prymatu dobra przedstawiona na szarym tle

Marcin Jaranowski

doi:10.17951/i.2017.42.1.91

Abstract

Artykuł jest poświęcony filozofii moralności przedstawionej przez brytyjską pisarkę Iris Murdoch w trzech tekstach z lat 60., składających się na książkę Prymat dobra. Autor niniejszego opracowania przypomina propozycję Murdoch, umieszczając ją na pewnym tle społecznym. Jego zdaniem środowisko niskiego zaufania społecznego oraz konfliktu systemów wartości (określone w tytule jako „szare tło”) w sposób szczególny uwidacznia zalety etyki normatywnej Murdoch. Indywidualne doskonalenie się moralne, w sytuacji kryzysu zaufania i w atmosferze wrogości, wymaga łączenia wysiłku moralnego i poznawczego. Integralną częścią pracy moralnej, służącej poprawie stosunków z osobami, wobec których jesteśmy niechętni, powinien być osobisty wysiłek poznawczy. Głoszony przez Murdoch postulat „spojrzenia z uwagą” wydaje się niemal receptą na poprawę stosunków interpersonalnych w tych warunkach.

Highlights

S Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu C Lekcja dyscypliny moralnej z Prymatu dobra przedstawiona na szarym tle
Podobnie jak w przypadku sztuk plastycznych, tło przedstawionego obiektu odgrywa wobec niego drugorzędną rolę, lecz mimo to w pewnym stopniu wpływa na jego percepcję, tak też zarys kontekstu moralnego, o którym mowa, może wpłynąć na sposób widzenia przedstawionej filozofii moralności
Jednocześnie surowa etyka Murdoch nie każe nam oczekiwać nazbyt wiele od istot ludzkich, jeśli chodzi o ich zdolności do realizmu, gdyż zakłada, że chronią się one także przed nieprzyjemnościami, jakie mogą towarzyszyć ujrzeniu tego, co rzeczywiste w zbyt jasnym świetle

Summary

Introduction

S Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu C Lekcja dyscypliny moralnej z Prymatu dobra przedstawiona na szarym tle. Celem nie jest też pełna prezentacja metafizycznego ugruntowania tej etyki, które można odnaleźć w późniejszych pracach filozoficznych Murdoch, zwłaszcza w Metaphysics as a Guide to Morals, gdzie autorka stara się nawet dowieść realności dobra.

Results

Conclusion