J.-M.G. Le Clézio’nun romanlarında kimlik sorunu

Abstract

Uzun yıllardır adı sömürgeleşme ile anılan Fransa, dünyada hatırı sayılır bir güce sahip bir göç ülkesi olmuştur. Ailesi sömürgeleştirilmiş topraklardan gelen J.-M.G. Le Clézio gibi birçok yazarın romanlarında ülkenin sahip olduğu bu gücün getirdiği toplumsal sorunlara yer verdiğini görmekteyiz. Özellikle de, farklı kültürlerin etkisiyle büyümüş bireyin kimliğini inşa ederken, kendini tanıması ve baskın Avrupa toplumları içinde hayatta kalabilmesinin zorluklarını sorgulayan J.-M.G. Le Clézio, romanlarında, kimliğine, kökenlerine, söz konusu sömürgeleştirilmiş topraklara yönelik oldukça kişisel bir arayışın içindedir. Onun ayrılmaz bir parçası olan seyahatleri, bireyin özgürlüğüne ulaşabilmesini temsil eden birer yolculuktur. Metinleri farklı kültürlerin yankılarını yansıtan Le Clézio, kendisini çift vatandaşlı olarak kabul ederken, kendi kimliğini de ancak bir nevi özgürlük sembolü olan bu seyahatler sayesinde oluşturabileceği düşüncesini savunur. Çocukluğundan itibaren geçmişin izlerini sürmeye başlayan Le Clézio, atalarının ve geçmişinin izinde, ortaya çıkmayı bekleyen ve bilinmeyen tüm ayrıntıları, kendi kimliğini oluşturmak amacıyla keşfetmeye çalışır. Kendi kimliğini arayan ve bunu bulmanın yolunun geçmişinden kopmamak olduğunu savunan J.-M.G. Le Clézio, Afrikalı ama aynı zamanda Morituslu olan babasının geçmişini, çoğunlukla kendi biyografik izlerini de taşıyan kahramanları aracılığıyla bize sunar. Bu bağlamda, kendini her kültürün ayrı ayrı değer gördüğü ve birlikte yaşamanın en doğru şekli olarak kabul ettiği kültürlerarasılık kavramının savunucusu olarak gören J.M.-G. Le Clézio, birey ve kolektif arasındaki ilişkiye sıkı sıkıya bağlı kalırken, bireyin kendi özünü yitirmediği, Avrupa kültürlerinin yarattığı baskıdan uzak bir kimlik anlayışına vurgu yapar.