French poetry after 1950, in search of identity

Abstract

İki dünya savaşına tanıklık eden yirminci yüzyılın ilk yarısı, ve bu süreçte boy gösteren ekonomik krizler, Fransız şiirinin geleceğine büyük ölçüde yön vermiştir. Çok köklü bir geçmişe sahip olan ve edebi akımların ve ekollerin doğmasına yol açan Fransız şiiri, kabul görmüş edebiyat akımı olarak, en son Breton’un başını çektiği gerçeküstücülük ile kendinden söz ettirmiştir. Sonrasında Fransız şiirinin, ne yazık ki ne belli başlı sabit bir çizgisi, bir kılavuzu ne de çatısı altında büyük şairlerin toplanacağı bir ekolü olmuştur. Fransız şiiri, her şeye rağmen, Prévert gibi bireysel şairler, Eluard, Aragon gibi savaş dönemi direnişçi şairler, Jaccottet, Bonnefoy, Réda gibi neolirik şairlerle kendinden söz ettirmeyi bilmiştir. Ne ki 1950’lerden sonra Fransız şiiri tüm bu varoluş çabalarına ve girişimlerine rağmen o eski ihtişamlı günlerine nedense bir türlü kavuşamamıştır. Fransa’da şiir, olayların, olguların, ve/veya duygu, düşünce ve hayallerin anlatıldığı bir sanat dalı iken bu özelliğinden giderek uzaklaşmış ve daha çok dil ağırlıklı yeni stillerin denendiği bir alana dönüşmüştür. Ayrıca, teknolojik gelişmeye paralel olarak ve gösteri dünyasının hızlı bir şekilde ilerleme kaydetmesiyle, Brassens, Ferré, Brel gibi şarkıcı şairlerle şiir, basılı metin olmaktan çıkmış ve daha çok bir sözlü sanata dönüşmüştür. Bu seyir, akıllara, ister istemez, bazı olası sorular getirmektedir. Geçmişte kurumsal bir kimliğe sahip olan Fransız şiiri, tıpkı bir dönem romanda da olduğu gibi, bir açmaza, bir duraklama dönemine mi girmiş ve kendisine yeni bir kimlik, bir çıkış yolu aramakla mı meşgul, yoksa evrilip yeni bir kimliğe kavuşmuş, kendisine paralel bir yol bulmuş ve sessizce seyrini sürdürmekte midir? Bu çalışmada, her iki olasılıktan yola çıkarak, bu gerçeği analitik, tarihsel ve sosyolojik açıdan ele almaya çalışıp, Fransız şiirinin bu olası açmazını belli başlı sebeplere dayandırmayı ve somut çıkarımlarda bulunmayı hedeflemekteyiz.