Dinleme becerisine ve bu becerinin ölçme-değerlendirmesine ilişkin Türkçe öğretmenlerinin görüşleri

Abstract

Dinleme iletişimin vazgeçilmez bir ögesidir ve öğrenmelerin büyük bir bölümü dinleme ile gerçekleşir. Bu durum dinlemenin önemini belirginleştirmektedir. Öte yandan ölçme-değerlendirme, bir becerinin gelişiminin izlenmesinde ve denetim altında tutulmasında etkin bir rol oynamaktadır. Bu açıdan düşünüldüğünde Türkçe öğretmenlerinin dinleme becerisine ve bu becerinin değerlendirilmesine yönelik yaklaşımları önem oluşturmaktadır. Bu araştırmanın amacı Türkçe öğretmenlerinin dinleme becerisine ve bu becerinin değerlendirilmesine ilişkin nasıl bir yaklaşıma sahip olduğunu saptamaktır. Fenomenolojik desende vaka çalışması olarak tasarlanan araştırmanın çalışma grubunu rastgele seçilen 23 Türkçe öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde içerik analizine başvurulmuştur. Araştırmada, katılımcıların büyük bir bölümünün 1. Dinlemenin duyuşsal niteliklerine yönelik herhangi bir ölçme-değerlendirme çalışması yapmadığı; 2. Dinleme becerisine yönelik ölçme-değerlendirme çalışmaları yaptığı, bu çalışmalarda daha çok açık uçlu sorular ve çoktan seçmeli testler gibi araçları yeğlediği ve bu süreçte anlamlandırmayı, dinleme kurallarına uymayı, yorumlamayı, sorulara yanıt vermeyi, özetlemeyi ölçüt aldığı; 3. Türkçe dersi dönem sonu notu hesaplama sürecine dinleme becerisini dahil ettiği ancak bunu genellikle ders içi katılım notu olarak işe koştuğu; 4. Dinleme-anlama sürecini olumsuz etkileyen etmenler arasında sınıfların kalabalık olmasını, doğru dinleme metinlerinin seçilememesini, olumsuz fiziki şartları öncelediği bulgularına ulaşılmıştır. Araştırmada elde edilen bu bulgular ilgili alanyazın ışığında tartışılarak çeşitli önerilerde bulunulmuştur.