Descriptive content analysis of theses related to geometric thinking levels

Abstract

Geometrik düşünme, geometri öğretimi alanında önemli bir yere sahiptir. Geometrik düşünmenin düzeyleri Van Hiele teorisi ile belirlenmiş ve birçok araştırmaya konu olmuştur. Alanyazındaki çalışmaların nasıl bir çerçeve oluşturduğunun ve güncel eğilimlerin belirlenmesi amacıyla bu çalışmada, Türkiye’deki geometrik düşünme düzeyleri ile ilgili lisansüstü tezlerin betimsel içerik analizinin yapılması amaçlanmıştır. Bu amaçla Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, “geometrik düşünme düzeyleri”, “geometri anlama” ve “Van Hiele” anahtar kelimeleri kullanılarak taranmıştır. Bu bağlamda, 2005-2019 yılları arasında yayınlanan ve erişime açık olan 71 teze ulaşılmıştır. Tezler doküman inceleme tekniği ile incelenmiştir. Ardından verilerin içerik analizi yapılmıştır. Bulgular 11 kategori altında düzenlenerek frekans ve yüzdeler halinde tablolarda sunulmuştur. Çalışmanın bulgularından hareketle konuya ilişkin yüksek lisans tez sayısının doktora tezlerine kıyasla fazla olduğu ve tezlerin belirli üniversitelerle sınırlı olduğu görülmüştür. Tezler yaygın olarak ilköğretim ana bilim dalına bağlı programlarda yürütülmüştür. Çalışmalarda genellikle 100 kişiye kadar olan örneklem büyüklüğü tercih edilmiştir. Örneklem grubu genelde ilköğretim öğrencilerinden seçilmiştir. Spesifik bir geometri konusundan ziyade geometri bütün olarak çalışılmış ve öğrencilerin geometrik düşünme becerilerinin yanında başarı, tutum gibi bilişsel ve duyuşsal özellikler de incelenmiştir. Yüksek lisans tezlerinde nicel, doktora tezlerinde ise nitel desen daha fazla tercih edilmiştir. En çok tercih edilen ölçme aracı ise testlerdir. Veriler analiz edilirken çoğunlukla kestirimsel tekniklerin kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır.