Abstract

The aim of the article is to present contemporary Belarusian dialects in south-eastern Lithuania (in the Šalčininkai region), which have not been the subject of comprehensive linguistic research so far. The basis of the analysis is mainly the author’s own materials and materials taped by other dialectologists. The structure of these Belarusian dialects (selected features in phonetics, morphology, syntax, vocabulary and phraseology) as well as the sociolinguistic aspect of their use in a multilingual environment are demonstrated in the article.
 The analysis of the collected material shows that the structure of Belarusian dialects in the study area is well-preserved. Belarusian dialectologists regard the Belarusian dialect in the Vilnius Region as a south-western dialect, which should be described in detail. In the statements of interlocutors, one can note the phonetic, morphological and syntactic features typical of: the south-eastern dialect, the Central Belarusian dialect, the Grodno-Baranovichy group of the south-western dialects and the two so-called dialectal zones: western and north-western. On the one hand, it is a territory shaped by two dialectal massifs and one dialect group, on the other hand, it has been influenced by Baltic and Polish for hundreds of years. Particularly noteworthy is the lexis. Decades of coexistence of Belarusians, Lithuanians and Poles on this territory contributed to the fact that in Belarusian dialects there are numerous borrowings from Lithuanian and Polish (and their dialects).

Highlights

  • Gwara litewska towarzyszyła Słowianom na tych ziemiach od pokoleń, a obecnie średnie i młode pokolenie swobodnie posługuje się językiem litewskim: My prastýje, daŭniéjšyje liúdzi tóže havarýli pa-litóŭsku, alié ŭsió róŭna nie tak havarýli, jak ciapiér litviný havórać, tam kúpkas, tam dánas, tam šáŭkštas, tam púdas, to pómniu, jak starýja zbiarúcca, to giergiéčuć

  • W rejonie solecznickim notowałem ją powszechnie: Raščýnia, chliep pastávia na záŭtra, rúki zakáša, výmje [K 1940 Juszki]; - końcówka -ć czasu teraźniejszego i przyszłego czasowników I koniugacji w 3 os. lp. typu: znájeć, pajédzieć

  • Mirosław Jankowiak, humanitarinių mokslų daktaras, Čekijos Respublikos Mokslų akademijos Slavistikos instituto mokslo darbuotojas

Read more

Summary

Wprowadzenie

Gwary białoruskie od dziesiątków lat stanowią znaczący element językowej mozaiki południowo-wschodniej Litwy, obok polszczyzny litewskiej, języka litewskiego i gwar litewskich oraz języka rosyjskiego. Historycznie badany obszar należy zaliczyć do dialektu południowo-zachodniego języka białoruskiego, według podziału współczesnego narzecza białoruskie rejonu solecznickiego stanowią przede wszystkim przedłużenie tzw. Od roku 2009 autor niniejszego artykułu przeprowadził szereg ekspedycji dialektologicznych na Litwie (rejony ignaliński, święciański, wileński, solecznicki i orański), wyniki których są opracowane w [Jankowiak 2016а; 2016b; 2018a; 2018b] oraz w dwóch monografiach. Podstawę materiałową dla analizy w niniejszym artykule stanowią nagrania własne autora, zebrane w trakcie ekspedycji dialektologicznych w rejone solecznickim, zrealizowanych w ramach współpracy między Instytutem Slawistyki PAN i Instytutem Języka Litewskiego ANL oraz wyjazdów prywatnych (łącznie 12 h 41 min), nagrania przekazane z archiwum projektu TriMCo (3 h 33 min) a także udostępnione przez Instytut Języka Litewskiego

Sytuacja socjolingwistyczna w rejonie solecznickim
Charakterystyka gwar białoruskich rejonu solecznickiego
Wybrane cechy fonetyczne
Wybrane cechy morfologiczne
Wybrane cechy składniowe
Leksyka6
Zapożyczenia w gwarach białoruskich rejonu solecznickiego
Frazeologia
Podsumowanie
Full Text
Published version (Free)

Talk to us

Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have

Schedule a call