Codes of a nation’s cultural memory: Codes of culture

Abstract

İnsanoğlu doğayla olan mücadelesi sonrası maddi
 ve manevi kazanımlar elde etmektedir. Birlikte edinilen bu değerler her
 toplumun kendine özgü kültürünü oluşturmaktadır. Zamanla biriken bu veriler
 toplumların kültürel belleğinin oluşumuna zemin hazırlamaktadır. Dinamik,
 kolektif ve sistematik yapısı sayesinde kültürel bellekte geçmişten bugüne
 toplumların tüm kültürel verileri saklanmaktadır. Bu değerli verilerin sonraki
 kuşaklar arası aktarımı ise dilde gerçekleşmektedir. Bunun için dil toplumların
 kültür belleğinde bulunan evrensel, ulusal ve kültürel değerlerini dil
 göstergelerine kaydetmektedir. Neredeyse her toplumun dilinde bu verileri
 şifreleyen ve deşifre eden çeşitli kodlar bulunmaktadır. Bu kültürel bilgiler
 farklı toplumlarını ve onların kültürlerinin öğrenilmesi ve tanınması için
 anahtar görevi üstlenmektedirler. Bu evrensel ve ulusal değerlere kod
 kültürleri veyahut kültür kodları denilmektedir. 20. yüzyılın sonlarında
 araştırmacıların dilbilimde yapısalcı bakış açısı yerine antropolojik yaklaşımı
 benimsemesi dil ve kültür etkileşim sorunlarına yönelik çalışmaların
 başlamasını sağlamıştır. Böylece dilbilimde alt disiplinlerin doğuşu kaçınılmaz
 olmuştur. Bu bağlamda, dil ve kültür arasındaki etkileşim sorunlarının
 kültürdilbilimsel yaklaşım çerçevesinde incelenmesi yeni kuram ve kavramların
 ortaya çıkışını sağlamıştır. Bu çalışmada, dil ve kültür etkileşim sorunlarının
 çözümünde önemli bir rol üstlenen kültürdilbilimin oluşumu ve gelişimi
 incelenmektedir. Buna istinaden, toplumların dünya görüşü, mantalitesi, ulusal
 ve kültürel değerleri gösteren kod kültürlerinin tahlili yapılmaktadır. Bunun
 için çalışmada ileri sürülen görüş ve varsayımlar Rusça ve Türkçe örneklerle
 aydınlatılmaktadır. Sonuç bölümünde ise elde edilen sonuçlar değerlendirilmektedir.