Bağımsızlık Öncesi Ve Sonrası Kırgız Toplumunda Din Ve Dinî Kurumlar Üzerine Bir Analiz

Abstract

Din Sosyolojisi. Bu makalede bağımsızlığını kazandıktan sonra Kırgızistan’da toplumsal-siyasi hayatta önemli rol oynayan ve bunlara yön veren din unsurunu, din sosyolojisi ve siyaset bilimi açısından incelemeye çalışacağız. İslam’ın Kırgızlar arasında ne zaman yayıldığı ve benimsendiği ile ilgili tarihi kaynaklara dayanarak farklı görüşlerin bulunduğunu belirtmeliyiz. Günümüzde, Kırgızistan sınırları içerisindeki İslam’ı anlayabilmek için onun tarihteki süreçlerini göz önünde bulundurmak şarttır. Kırgızistan’ın Müftiyat kurumu; yani Kırgızistan Müslümanları Dini İdaresi’nin (KMDİ) ne zaman ve nasıl ortaya çıktığını göstermek için Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği döneminde İslam hakkında birtakım tespitlerde bulunularak oluşum sürecinin ele alınması gerekmektedir. Kırgızistan’da İslam’ın tarihi sürecini birkaç döneme ayırmak gerekir: Ortaçağdan SSCB’nin kuruluşuna kadarki dönem, Sosyalizm dönemi ve son olarak Kırgızistan’ın bağımsızlığını kazandıktan sonraki dönem. Bağımsızlığın ilk yıllarından itibaren Kırgızistan’da dine ve dinî hayata öncesine oranla büyük bir serbestlik, bir bakıma kısmi özerklik hürriyeti verilmiştir. Ancak 4 Şubat 2014 tarihindeki Devlet Güvenlik Konseyi toplantısında dine verilen bu kısmi özerklik hürriyeti siyasetinin doğru olmadığı sonucuna varılmıştır. O günden itibaren devlet dinin toplumdaki yapısına ve yaşamına yön verme siyaseti yürüteceği kararını almıştır. Bu çalışmamızda bağımsızlık elde edildikten sonraki süreçte dinî eğilimler ve dine yönelik toplumsal yaptırımlar toplum bilimi ve siyaset bilimi açısından incelenmiştir. Kırgız toplumunun sosyal ve siyasi istikrarı için çalışma süreci ve yaptırımları üzerinde durulmuştur. Makalemizde çeyrek asırlık bir tarihe sahip olan Kırgız devletinin din konusundaki uygulamalarını siyaset bilimi, güvenlik ve toplum bilimi açısından ele alıp değerlendirmeye çalışacağız.