BAŞLICA ETKİN KRİPTO PARALARDA OYNAKLIK ANALİZİ

Abstract

Bitcoin'in 2009 yılında ortaya çıkmasıyla birlikte, birçok sektör üzerindeki etkileri gözlemlenmiştir. Ancak, kripto para piyasalarındaki yüksek volatilite ve merkezi bir kontrol olmaması, kripto paraların geleceği konusunda belirsizlik yaratmaktadır. Bu anlamda, finansal sektörlerin dinamik yapısı gereği diğer sektörlerden daha hızlı etkilendikleri doğal olarak kabul edilmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, Bitcoin, Ethereum, Litecoin ve Ripple gibi dört kripto para biriminin yatırım aracı olarak potansiyelini değerlendirmektir. Bu amaç doğrultusunda, 1 Ocak 2018 - 1 Ocak 2023 tarihleri arasında, seçili kripto para birimlerinin getiri oranlarının volatilite özellikleri modellenmeye çalışılmıştır. Otoregresif koşullu değişen varyans modelleri (Autoregressive conditional heteroskedasticity - ARCH) analizi kullanılarak yapılan çalışmada, modelin volatilite tahmininin anlamlı sonuçlar vermesi üzerine VAR analizi ve Granger nedensellik ilişkileri eklenerek desteklenmiştir. Bu testlerin sonucunda kripto para birimlerinin risk profili incelenmiş ve gelecekteki fiyat hareketlerine ilişkin bir tahmin sağlanması amaçlanmıştır. Bu şekilde, kripto para birimlerinin potansiyel bir yatırım aracı olarak değerlendirilmesi konusunda tespitler yapılarak literatüre katkıda bulunulmuştur. Bu bağlamda, serilerde ARCH etkisi gözlemlenmiştir. Yapılan VAR ve Granger Nedensellik testleri sonucunda, Bitcoin'deki bir değişikliğin diğer altcoin'leri önemli ölçüde etkilediği ancak Ripple'da anlamlı bir etkinin olmadığı sonucuna varılmıştır.