قانون خدمت نظام وظیفه از برنامههای دولت پهلوی بود که با واکنش اعتراضآمیز جامعه ایلی مواجه شد. ایل بویراحمد را میتوان ازجمله ایلاتی دانست که در مقابل این قانون مقاومت زیادی از خود بروز داد. از همین رو پژوهش حاضر تلاش دارد با رویکرد تاریخی و به روش توصیفی ـ تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که حکومت پهلوی با طراحی برنامه خدمت نظام وظیفه چه اهدافی را دنبال میکرد و جامعه ایلی و در رأس آن خوانین چرا به مقاومت در برابر آن پرداختند؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد که جامعه ایلی همواره از کانونهای قدرت محلی محسوب میشدند و با هرگونه تغییری در ساختار سیاسی و اجتماعی هرم ایلی مخالف بودند. همچنین حکومت پهلوی جامعه ایلی را مظهر بسیاری از موانع تحقق همبستگی ملی و ساخت دولت ـ ملت میدانست که باید برچیده شود؛ بنابراین برنامه خدمت نظام وظیفه توأمان هم منجر به سلب قدرت جامعه ایلی میشد و هم افزایش قدرت دولت مرکزی را به همراه داشت. بیگانه دانستن حکومت از سوی توده مردم ایلاتی و رشوهگیری مجریان قانونِ مزبور، موجبات نفرت بیشتر از حکومت مرکزی را به همراه داشت.