Związki partnerskie jako forma współpracy jednostek samorządu terytorialnego w świetle prawa krajowego, unijnego i międzynarodowego

Abstract

Termin „miasta bliźniacze” został wypracowany w toku doświadczeń gmin na arenie międzynarodowej. Prekursorami ruchu bliźniaczego są gminy niemieckie i francuskie, które po II wojnie światowej podjęły się zadania zbliżenia zwaśnionych narodów. Ruch bliźniaczy początkowo opierał się przede wszystkim na wymianie młodzieży. Współcześnie współpraca miast skupia się na współpracy gospodarczej, ekologicznej, na partnerskiej edukacji oraz konsolidacji działań na rzecz rozwoju. Współpraca międzynarodowa gmin, choć stanowi istotny czynnik rozwoju lokalnej polityki, nie jest w sposób wyczerpujący uregulowana prawnie. Obowiązujące ustawodawstwo krajowe i prawodawstwo unijne nie operują pojęciem „miasta partnerskie”. Ustawy zasadnicze, akty wykonawcze, deklaracje oraz traktaty uściślają istotę i prawo samorządu lokalnego, nie precyzując zasad tworzenia lokalnej polityki zagranicznej. Aspekt ten pozostawiają w dużej mierze samym gminom, co podkreśla zasadę samorządności. Unijne dyrektywy także nie określają sztywnych ram międzynarodowej współpracy gmin, podkreślając jedynie ich rolę w kształtowaniu polityki. Znaczenie gmin w rozwiązywaniu współczesnych problemów cywilizacji wyraźnie uwypuklają deklaracje końcowe z kongresów miast partnerskich. Brak ram prawnych nie ogranicza gmin w rozwijaniu lokalnej polityki zagranicznej, otwierając przed nimi możliwości współpracy z dowolnymi gminami w dowolnym obszarze.