YEREL HALKIN COĞRAFİ İŞARETLİ ÜRÜNLERE BAKIŞ AÇILARI: SİVAS İLİ ÖRNEĞİ

Abstract

Yeryüzünde insan neslinin başlaması ile beslenme gereksinimi doğmuştur. İnsanlar milyonlarca yıl önce doğadaki besinleri tüketerek yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Ateşin bulunması ve coğrafi keşiflerle beraber geçmişten süregelen yaşam biçimi ve kültür özellikleri değişmiştir. Anadolu toprakları, Sivas ilinin de içerisinde bulunduğu İpek Yolu ile önemli ticaret yolları üzerinde olması, bugünkü geniş mutfak kültürünü meydana getirmiştir. Bununla birlikte Sivas’ın doğal güzellikleri, yerel mutfak kültürü içerisinde “coğrafi işaretli ürünlerinin de” yer aldığı ve yöreye özgü geçmişten süregelen yaşam biçimi, kültür özelliklerini yöre halkı gelecek nesillere aktarmaya çalışmışlardır. Yerel mutfak kültür ürünlerini koruma altına alan coğrafi işaretler; menşe, mahreç ve geleneksel ürün işaretleriyle ürünlerin korunması, taklitlerinden ayırt edilerek üreticileri ve tüketicileri yasal koruma altına almaya çalışmaktadır. 
 Bu çalışmada, Sivas’a turistik ya da iş amacı taşıyan seyahatler gerçekleştiren 18 yaş üstü kişiler ile yerel halka, tescillenmiş coğrafi işaretli ürünler hakkında fikir sahibi olup olmadıklarını anlamak amacıyla çeşitli sorular yöneltilerek anket yöntemi uygulanmıştır. Sivas köftesi, Divriği pilavı, Sivas katmeri, Gemerek gilaburusu, Koyulhisar domatesi, Gürün dut pekmezi, Pezik dal turşusu, Ulaş pidesi ve Ulaş yaprak Döneri ürünlerinin doyuruculuk, lezzet, kalite, besin değeri, görünüşü, hijyenikliği, yağ miktarı ve fiyatı sorularak anket tekniği gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, yerel halkın algı ve tutumuna yönelik saha araştırması yapılmıştır. Bu bağlamda anket yöntemiyle 389 kişiden elde edilen veriler SPSS paket programı yardımıyla analiz edilmiş ve Mann-Whitney U Testi ve Kruskal-Wallis Testi uygulanmıştır. Sonuç olarak ankete katılan kişilerin coğrafi işaretli ürünlere gelir düzeyinin el verdiği ölçüde tadım yapmayı benimsemeye çalıştıkları görülmüştür. Ayrıca gastronomik amaçlı ziyaretlerin Sivas ilinin tanıtımı ve ilin ekonomisinin gelişimine katkıda bulunulacağı düşünülmektedir.