Tv Dizilerinde İntikam Söylemi: “Ezel” Dizisi Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Kitle iletişim araçları içerisinde yaygın kullanım alanı bulunan televizyon; haber ve bilgi verme, eğitme, eğlendirme, kamuoyu oluşturma gibi işlevlerinin yanı sıra izleyicilerin algıları, tutumları, değer yargıları ve davranış biçimleri üzerinde etkili olabilen, toplumsal gerçekliğin oluşumuna katkı sağlayabilen oldukça güçlü bir araçtır. Televizyonda yer alan söylemler izlerkitlenin zihinlerine ekilerek zamanla meşruluk kazanmaktadır. Bu bağlamda televizyonda yaygın ve tekrarlı olarak sunulan şiddet ve saldırganlık içeren söylemler bu tür düşünce ve davranışların toplum tarafından kanıksanmasına sebebiyet verebilmektedir. Televizyon programları içerisinde en fazla izlenme oranına sahip tür olan diziler; temsiller, anlamlar ve söylemler yoluyla ideoloji ve tutumların sanatsal cazibe ortamında izleyicilere aktarımını sağlamaktadır. Bireyin haksızlığa uğraması ya da uğradığını düşünmesi sonucunda geliştirdiği kişisel tepki şeklinde tanımlanan intikam, şiddet ve saldırganlık içeren sorunlu bir davranış olarak kabul edilmekle birlikte dizilerde sıklıkla vurgulanmaktadır. Bu çalışmada 2009-2011 yılları arasında Show TV ve ATV kanallarında yayınlanan Ezel adlı dizide yer alan intikam söylemi Van Dijk tarafından geliştirilen söylem analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Çalışma sonucunda dizinin intikam teması üzerine kurulu olduğu ve intikam söyleminin yaygın şekilde kullanıldığı görülmüştür. Ayrıca dizinin retoriğinin adalet ve eşitlenmenin ancak intikam yoluyla mümkün olabileceği söylemi üzerine kurgulandığı sonucuna ulaşılmıştır. Medyanın toplumsal ideoloji ve bilinç üzerindeki etkisi bağlamında değerlendirildiğinde dizide yoğun biçimde yer alan intikam söyleminin izlerkitlenin hak ve adalet anlayışını olumsuz etkileme potansiyeli bulunmaktadır.