Abstract
Bu çalışmada Türkiye’nin eklem bacaklı ve yumuşakça üretiminin otoregresif bütünleşik hareketli ortalama (ARIMA) yöntemi ile geleceğe yönelik tahmin modeli geliştirilmiştir. Eklem bacaklı ve yumuşakça üretim miktarının tahmininde uygun modelin belirlenmesi için ARIMA modelinin seçiminde performans ölçüm kriterleri olarak kök ortalama kare hatası (RMSE), ortalama mutlak hata (MAE) ve ortalama mutlak yüzde hata (MAPE), Theil’in U değeri kullanılmıştır. Sonuç olarak bu seçim kriterlerinin seriye en iyi uyan modellerin toplam çift kabuklular üretimi için ARIMA (1,0,1) iken kafadan bacaklılar, karından bacaklılar, toplam yumuşakça üretimi, toplam eklem bacaklı üretimi ve genel toplam (yumuşakça + eklem bacaklılar) üretimi için ise ARIMA (1,0,0) olduğu belirlenmiştir. ARIMA (1,0,0) modeli sonuçlarına göre 2030 yılında toplam yumuşakça ve eklem bacaklı üretimi için üretim miktarında azalış eğilimi öngörülmektedir. Kafadan bacaklı üretiminde ise artış eğilimi tahmin edilmektedir. Dolayısıyla, geleceğe yönelik yapılan modelleme çalışmalarında daha yüksek doğrulukta sonuçlar elde edilebilmesi adına seçilecek veri setinin daha odaklanmış şekilde seçilmesi yararlı olacaktır. İklim değişikliği, müsilaj, kaçak avcılığa bağlı olarak stok yönetimindeki düzensizlikler, istilacı türlerin girişi, hastalıklar, yasal düzenlemeler ve balıkçılık yönetimi politikaları gibi çeşitli faktörler bu türlerin üretim miktarı üzerinde doğrudan etkilidir. Bu nedenle, yumuşakça ve eklem bacaklı türlerinin üretiminin sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi için uygun politikalar planlanmalıdır. Sonraki çalışmalarda balıkçılık yöneticileri ve karar vericiler için gelecekteki üretim miktarlarının tahmin edilmesinde üretimi tetikleyen bu faktörlerin de dikkate alınması yapılacak tahminlerin doğruluğunu artıracaktır.
Published Version
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a call