Tac Mahal’de Ağlayan Gelin (Ters Lale Motifi)

Abstract

Dunya uzerinde yapildigi donemden gunumuze degin bircok insanin gormeyi en cok arzu ettigi yapilardan biri hic suphesiz Tac Mahal’dir. UNESCO Dunya Mirasi listesinde yer alan ve Dunya’nin yedi harikasindan biri olan Tac Mahal’i bu kadar essiz ve ozel kilan ise sadece mimari basarisi degil ayni zamanda yapilis oykusudur. Tac Mahal; Sah Cihan’in esi Mumtaz Mahal’in on dorduncu cocuklarini dunyaya getirirken ani olumu uzerine insa edilmistir. Kulliye halinde insa edilen Tac Mahal; buyuk bir bahce icerisinde, turbe, cami ve mihmanhaneden olusmaktadir. Tac Mahal kulliyesi icerisinde yer alan bu yapilarin mimari suslemeleri icerisinde gorulen bitkisel motifler arasinda Baburlu donemi mimari suslemelerinde yaygin bir kullanimi olmayan aglayan gelin motifi de yer almaktadir. Aslinda dogadaki gorunumu sebebiyle ters lale adi verilen bu cicege Anadolu’da yaygin bir sekilde aglayan gelin ismi verilmistir. Bu arastirmada; Tac Mahal ile ilgili olarak yapilan calismalarda daha once deginilmemis olan “Aglayan gelin” motifinin kulliye icerisinde bulundugu yerler, malzeme-teknik ve sanatsal acidan degerlendirilmesi yaninda bu motifin secimi ile mimari suslemelerde ne zamandan beri kullanildigi ve gunumuzde varsa hangi yapilarda bulundugu hususlarina deginilecektir.