Sultan Abdülaziz in Avrupa Seyahatinin Osmanlı Modernleşmesine Etkisi

Abstract

1867 senesinde yurt dışına bir seyahat gerçekleştiren Osmanlı Sultanı Abdülaziz, bu seyahatin etkisiyle dönüşte birçok yenilik hareketi gerçekleştirmiştir. İlk defa bir Osmanlı padişahının gerçekleştirdiği bu yurt dışı seyahati Osmanlı modernleşmesinde ayrı bir öneme sahiptir. Bu seyahat Abdülaziz’in fikirlerinin ve dolayısıyla devlet politikasının da değişmesini sağlamıştır. Bu sayede Sultan Abdülaziz tarafından başta Fransa ve İngiltere olmak üzere dönemin birçok Avrupa devleti bizzat gezilip görülmüştür. Bu seyahat Sultan Abdülaziz üzerinde büyük tesirler bırakmıştır. Avrupa’ya seyahat fikrinin ortaya çıkmasında, özellikle Balkanlar’da ve Girit’te meydana gelen sorunlar etkili olmuştur. Sultan Abdülaziz hem bu sorunları çözmek hem de Avrupa ile olan ilişkileri düzeltmek amacıyla davet üzerine Avrupa’ya seyahate çıkmıştır. Avrupa seyahatinin gerçekleşmesinde dönemin kudretli paşaları Âli ve Fuad paşaların etkisi büyük olmuştur. Aynı şekilde Avrupalı devletler de bu seyahati özellikle istemişlerdir. Çünkü Osmanlı Sultanının aynı zamanda halifelik sıfatı da bulunuyordu. Bu sayede Müslümanlar üzerinde etkili olabilirlerdi. Bu çalışmada Sultan Abdülaziz’in Avrupa’ya yaptığı seyahatin çerçevesinde Osmanlı modernleşmesine olan etkisi ele alınmıştır.