Richard Rorty’de Liberalizm ve Dil Arasındaki İlişki

Abstract

Richard Rorty, felsefeyi yaşamın içinde somut projeler üreten, pragmatizm ile karakterize edilmiş bir etkinlik olarak düşünür. Bu bakımdan geleneksel felsefe yapma tarzına karşı çıkarak felsefeyi bir eleştiri tekniğine indirger. Bu anlayışı doğrultusunda Rorty, politika felsefesinden politikaya doğru olan bir yönelimi izler. Geleneksel rasyonalist felsefenin hakikati temele alan kurucu etkinliğini reddederek, felsefenin hakikat ile olan bağını keser. Böylece Rorty liberal anlayışını pratik yönelimli bir teori olarak sunar. Rorty’nin liberal teorisinin temel amacı adil ve özgür bir toplum idealini gerçekleştirmek üzere birtakım pratik ölçütler geliştirmektir. Bu doğrultuda Rorty, liberal düşüncenin içerdiği değerlerin yeniden betimlenmeleri gerektiğini düşünür. Rorty için buna olanak tanıyan şey ‘dilin olumsallığı’, yani onun yeniden biçimlendirilebilir olma özelliğidir. Özellikle yirminci yüzyılın sonlarında felsefe yapma ve dil anlayışlarında meydana gelen dönüşüm bunu olanaklı kılmış görünür. Dönemin bu özelliğini “dile dönüş” olarak ifade eden Rorty de, liberal teorisini dil ve felsefe yapma anlayışlarında meydana gelen bu dönüşüm aracılığıyla serimler. Rorty için, dilin bu yeniden biçimlendirilebilir olma özelliği, yeni betimlemelere olanak tanımasıyla, insanların ortak olarak kabul edebilecekleri ölçütleri yeniden tesis ederek, toplumsal bağların yeniden yaratılması noktasında büyük önem taşır. Biz de çalışmamızda Rorty’nin liberal teorisinde dil unsurunun oynamış olduğu bu önemli rolü liberalizmin, felsefenin ve dil anlayışlarının tarihsel zemini üzerinden değerlendirmeye çalışacağız.