Öğretmenlerin Konfor Alanı Yönelimleri ve Mesleki Öz Yeterlikleri Üzerine Bir Karma Yöntem Çalışması

Abstract

Listen

Translate article

Bu araştırmada öğretmenlerin konfor alanı yönelimleri ve mesleki öz yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, karma yöntemde ve açıklayıcı sıralı desende yürütülmüştür. Çalışmanın nicel kısmının evrenini, 2023-2024 eğitim öğretim yılında Kahramanmaraş ili Dulkadiroğlu ve Onikişubat merkez ilçelerindeki kamuya ait anaokulu, ilkokul, ortaokul ve liselerde görevli 9473 öğretmen; örneklemini ise bu evrenden basit seçkisiz yöntemle belirlenen 449 öğretmen oluşturmuştur. Çalışmanın nitel kısmı için aynı evren içerisinden amaçlı örnekleme türlerinden aykırı durum örnekleme yöntemi ile belirlenen ve 4 farklı okulda görevli 20 öğretmen çalışma grubu olarak belirlenmiştir. Araştırmanın nicel verilerini toplamak amacıyla “Kişisel Bilgi Formu”, “Konfor Alanı Yönelim Ölçeği” ve “Öğretmen Öz Yeterliği Ölçeği Kısa Formu” kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde ilişkisiz (bağımsız) örneklemler t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Pearson korelasyon ve basit doğrusal regresyon analizlerinden faydalanılmıştır. Araştırmanın nitel verilerini toplamak amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış, nitel kısma ait veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Nitel verilerin kodlama tutarlılığını belirlemek için araştırmanın her iki yazarı tarafından araştırmanın birincisi sorusuna ait veriler üzerinde ayrı ayrı kodlamalar yapılmış, yapılan kodlamalar karşılaştırılmış ve kodlama tutarlılığının .87 olduğu görülmüştür. Araştırma sonucuna göre öğretmenlerin konfor alanı yönelimlerinin “orta” düzeyde, mesleki öz yeterliklerinin ise “yüksek” düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin konfor alanı yönelimlerinin eğitim durumlarına, branşlarına, yaşlarına ve kıdemlerine göre; mesleki öz yeterliklerinin ise medeni durumlarına, branşlarına, yaşlarına ve kıdemlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca konfor alanı yönelimi ile mesleki öz yeterlik arasında pozitif ve düşük düzeyli bir ilişki olduğu ve konfor alanı yönelimin mesleki öz yeterliğinin anlamı bir yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın nitel sonuçlarına bakıldığında ise öğretmenlerin konfor alanı yönelimlerinin yüksek/düşük olmasının nedenleri bireysel, örgütsel, meslektaş kaynaklı, toplumsal/çevresel ve ailevi nedenler olmak üzere beş; mesleki öz yeterliklerinin yüksek olmasının nedenleri öğrenci kaynaklı, veli kaynaklı, toplumsal/çevresel, örgütsel, bireysel ve mesleki nedenler olmak üzere altı kategori altında; mesleki öz yeterliklerinin düşük olmasının nedenlerinin ise veli kaynaklı, toplumsal/çevresel, örgütsel, bireysel ve mesleki nedenler olmak üzere beş kategori altında toplandığı belirlenmiştir.