Abstract
The subject of this paper is inflation in Poland in the first decade after the Second World War and its goals include identification of causes, examples, phases and consequences of inflation in People’s Poland in that period. In socialist economy inflation was only in small part expressed by increase in prices and in large part in different examples of “bad” market (shortages, queues, rationing etc.). Therefore the analysis concentrtes on inflation understood as consumer surplus demand. Subsequent parts of the text analyse: theories on inflation sources and mechanisms in socialist economies and inflation in Poland between 1945–1949 and from 1950–1955. Our research showed that consumer surplus demand was almost permanent which allowed to consider inflation (although not in open form) a permanent feature of socialist economy in Poland. The results of research also confirmed the hypothesis on surplus investments in industry as fundamen‑ tal and cyclically returning cause of inflation that existed also in the so called pro‑consumption phases of economic policy. During limited investment expansion periods inflation was limited through severe and consequently executed deflation measures (such as in 1948 and 1949). During conversion to market production similar effect was achieved by blocking wage increase (1954–1955). Sporadic use and ineffectiveness of anti ‑inflation policy instruments was caused primarily by limits set by political and doctrinal principles.
Highlights
Na problem in acji w gospodarce polskiej po II wojnie światowej współcześnie spogląda się głównie przez pryzmat sytuacji z lat 70. i 80. ubiegłego stulecia
Tymczasem in acja była w PRL2 zjawiskiem właściwie permanentnym
4) Analiza mechanizmu przyspieszeń in acyjnych z lat 1945–1955 nie podważyła konwencjonalnej interpretacji PRL-owskiej in acji, wiążącej ją w pierwszej kolejności z wytwarzaniem się nadwyżkowego popytu konsumpcyjnego, a w dalszej – z powstawaniem luki in acyjnej, odkładaniem się przymusowych oszczędności i innymi pochodnymi zjawiskami
Summary
Na problem in acji w gospodarce polskiej po II wojnie światowej współcześnie spogląda się głównie przez pryzmat sytuacji z lat 70. i 80. ubiegłego stulecia. A. Müller dopatrzył się „narastania gwałtownej in acji” za rządów Władysława Gomułki w okresie 1956–1970, choć roczny przyrost detalicznych cen towarów i usług tylko trzykrotnie w całym czternastoleciu przekroczył 2,0%, przy tym po raz ostatni w 1962 r. Przedstawione rozumowanie wiązało się ściśle z konstatacją, że w warunkach gospodarki socjalistycznej wzrost dochodów (popytu) nie stymulował w żaden sposób wielkości produkcji (podaży). „Proporcje podziału dochodu narodowego zmieniały się więc w odwrotnym kierunku od tego, który najczęściej – ale jak widać nie zawsze – jest źródłem in acji” – konkludował M. Tendencji do narastania cenowego wymiaru in acji, doświadczanej mniej więcej od połowy lat 70., nie udało się już – mimo epizodycznych spowolnień – zatrzymać. Tabela 1 unaocznia fakt, że w gospodarce PRL procesy in acyjne narastać mogły nie tylko w fazach przyspieszeń inwestycyjnych, ale i podczas przejściowego rewidowania priorytetów rozwojowych typowych dla tzw.
Sign-in/Register to view highlights & summary Sign-in/Register to access full text options 
Free) 
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a call
