Potencjalnie negatywny wpływ psychoterapii osób z traumą na terapeutów.

Abstract

Podstawowym celem psychoterapii jest pomaganie innym w cierpieniu, którego doświadczają. Naturalnie większość publikacji koncentruje się na sposobach pomagania w możliwie najlepszy, profesjonalny sposób. Stosunkowo mało uwagi poświęca się wpływowi procesu pomagania na samego terapeutę, a zjawisko to może być wielorakie. Można doświadczyć pozytywnych zmian osobistych, takich jak zastępcza odporność lub zastępczy rozwój potraumatyczny. Niewiele jest publikacji w języku polskim na temat potencjalnie negatywnych skutków dla terapeuty: zmęczenie współczuciem (compassion fatigue); wypalenie zawodowe (professional burnout); wtórny stres traumatyczny (secondary traumatic stress) lub trauma zastępcza (vicarious trauma). W publikacji autor omawia potencjalnie negatywne konsekwencje prowadzenia terapii dla terapeuty, ze szczególnym uwzględnieniem traumy zastępczej, które mogą dotyczyć wielu terapeutów pracujących z osobami po traumie. Zarysowuje procesy zachodzące w umyśle terapeuty konfrontowania własnych przekonań na temat świata i potrzeb zaufania, bezpieczeństwa, niezależności, szacunku dla innych, poczucia siły i skuteczności oraz poszukiwania układu odniesienia dla doświadczeń z doświadczeniami pacjentów. Autor omawia także procesy zachodzące w mózgu terapeuty podczas terapii w układzie neuronów lustrzanych, ciele migdałowatym, układzie autonomicznym czy osi podwzgórze-przysadka-nadnercza. Świadomość tych zmian może być wstępem do kontrolowania i ograniczania ich wpływu na terapeutę.