OSMANLI BANKASINDA BİR YOLSUZLUK VAKASI: MIGIRDIÇ SİMONOVİÇ DAVASI

Abstract

Osmanlı topraklarında 1863 yılı ortalarında faaliyete geçen Osmanlı Bankası’nda Mıgırdıç Simonoviç adlı bir vezne çalışanının karıştığı ve kurumu maddi zarar ve itibar kaybına maruz bırakan yolsuzluk, elinizdeki çalışmanın konusudur. Osmanlı Bankası’nın kuruluşunun ilk on yılı içinde bir çalışanının suç ortaklarıyla beraber karıştığı zimmete para geçirme olayı Osmanlı mahkemelerinde görülmüş, ulusal ve yabancı basında dikkatle takip edilmiştir. Bu zimmet olayını daha ilginç kılan Kasım 1873’de bizzat banka yönetimi tarafından ifşa edilen olayın üzerinden iki yıl geçtikten sonra mahkemede görülmeye başlaması ve tam da Osmanlı Devleti’nin dış borç faizlerinin yarısını ödeyeceğini ilan etmesinden bir gün önce (5 Ekim) mahkemenin duruşmaları sonlandırmış olmasıdır. Şimdiye kadar bu olayı işleyen hiçbir çalışmanın olmaması, elinizdeki makalenin özgün boyutunu oluşturmaktadır. Nihayet amacımız, Osmanlı topraklarında “devlet bankası” olarak tesis edilmiş bir bankanın alt düzey memurlarından birinin başrolü oynadığı el değmemiş bir finansal yolsuzluk olayını, eldeki mevcut birincil el bilgiler ışığında ortaya koymaktır. Çalışma, T. C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri ile beraber, dönemin yerli ve yabancı gazeteleri, taranmak suretiyle titiz ve ayrıntılı bir araştırma sonucunda tamamlanmıştır.