Osmaneli’nin Kırsal Mimarlık Mirasının Korunmuşluk Durumunun Sayısal Olarak Değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmaya konu olan Osmaneli kırsalı, Marmara Bölgesinde Bilecik iline bağlı bir ilçedir. İlçenin kentsel ve kırsal alanları zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Osmaneli kırsalında farklı büyüklükte 27 köy ve bu köylerin çoğunda geleneksel tekniklerle yapılmış konutlar, fırın ve ahır gibi müştemilat yapıları bulunmaktadır. Bazı köylerde geleneksel yapılar tarihi kırsal peyzaj oluşturacak kadar yoğun ve korunmuş durumdadır. Çalışma kapsamında her köy için yöresel mimarlık mirası öğeleri ile köylerin doğal ve ekonomik özelliklerini niteleyen envanterler oluşturulmuş ve köylerde günümüze ulaşmış özgün geleneksel yapıların rölöveleri alınarak belgelenmeye çalışılmıştır. Ancak köylerde kırsal mimarlık mirasının varlığı ve korunmuşluk durumu farklı nedenlerden dolayı değişmektedir. Yerleşimlerdeki geleneksel dokunun yoğunluğu ve korunmuşluk durumlarını ölçmek amacıyla elde edilen veriler sayısallaştırılarak bir değerlendirme tablosu oluşturulmuştur. Bu tabloda köyler aldıkları sayısal değerlere göre A, B, C ve D olarak 4 grupta sınıflandırılmıştır. En fazla kültürel miras öğelerine sahip ve iyi korunmuş köyler A grubunda yer almakta olup, B ve C gruplarındaki yerleşimlerde kültür varlıkları ve korunmuşluk durumları azalarak devam etmektedir. D grubu köylerinde ise yöresel mimarinin kaybolduğu, yeni yapılaşmanın yoğunlaştığı köyler yer almaktadır. Bu çalışma ile Osmaneli kırsalındaki yöresel mimarisinin belgelenmesi, köylerdeki tarihi kırsal peyzajın korunmuşluk durumlarının ölçülmesi amaçlanmıştır.