Orta Çağ’da Kilise ve Hıristiyan Mistikler Arasındaki Ortodoksi ve Heresi Tartışmasının Temel Nedenleri

Abstract

Pavlus’un misyon seyahatleri ile farklı coğrafyalara yayılan Hıristiyanlık, erken dönemde Roma Devleti, Yahudiler ve diğer paganlar tarafından çeşitli baskılara maruz kalmıştır. Gizli bir halk hareketi olarak devam eden bu dönemin ardından 381 yılında Roma Devleti’nin Hıristiyanlığı resmi din olarak kabul etmesiyle kilise kurumu güçlenmiştir. Kilise bundan sonra muhalif olarak gördüğü gruplara karşı baskı uygulamış ve kilise otoritesine engel olduğu düşünülen veya farklı din anlayışlarını benimseyen bu gruplar heretik sayılmıştır. Bu baskı Gnostiklerden Valdensiyenlara, Bogomillerden, Katharlara ve nihayetinde reform yanlısı Protestanlara yönelik olmuştur. Farklı zümreleri kapsayan bu heretik suçlamasından etkilenen bir diğer dinî grup da Hristiyan mistiklerdir. Bu çalışmada Katolik Kilisesi’nin egemenlik mücadelesi içerisine girdiği Hıristiyan mistikleri hangi açılardan heretik gördüğü araştırılmıştır. Ortodoksi ve heresi arasındaki sınırların ele alındığı bu araştırmada, mistiklerin durumuna dair örnekler seçilmiş ve tarihsel bir değerlendirme yapılmıştır. Kilise ve Hıristiyan mistikler arasındaki mücadeleye dair bu tarihsel değerlendirme için daha fazla örneklem içermesi bakımından 12. ve 15. yüzyıl arasındaki dönem seçilmiştir.