Çocuklarda zaman kavramının gelişimiyle Helenistik felsefedeki zaman kavramsallaştırılması arasındaki ilişki

Abstract

Listen

Translate article

Bu çalışmanın amacı, modern araştırmalara göre çocuklarda yaşa bağlı gerçekleşen zaman kavramının gelişim özellikleriyle Antik Yunan mitolojisinin zamana ilişkin tanrıları olarak kabul edilen Aion, Kairos ve Kronos’un zamansal temsilleri arasındaki ilişkiyi irdelemektir. Bilindiği gibi zaman kavramı bireylerde kendiliğinden ortaya çıkmaz, her toplumda kültüre bağlı olarak belirir ve biçimlenir. Çocuğun ailede başlayan zaman kavramına ilişkin öğrenme süreci, okulda sistemli biçimde sürse de toplumun gündelik yaşamındaki işlevine göre şekillenir. Her ne kadar modern dünya işleyişini katı bir zaman bilinci üzerine kursa da zaman algısı toplumsal ve kültürel temelli olarak çeşitlenir. Antik Yunan mitolojisinden Helenizm düşüncesine geçen değerler arasında üç farklı tanrı üzerinden zaman temsili de vardır. Bu üç tanrının, zamanın farklı yönlerini ve farklı işlevlerini temsil ettiği kabul edilir. Buradan kaynaklandığı düşünülen Helenistik düşüncedeki zaman kavramı, yalnızca fiziksel bir süreklilik değil, aynı zamanda bir bilinç ve varoluş sorunu olarak da görülür. Bu çalışmada önce Antik Yunan mitolojisinde zamanın temsili, Aion, Kairos ve Kronos üzerinden açıklanmıştır. Daha sonra çocuklarda genel ve tarihsel zaman kavramının gelişimsel özellikleri literatürden hareketle belirlenmiştir. Sonrasında ise çocukta yaşa bağlı ortaya çıkan tarihsel zaman kavramının gelişimsel durumu ile Yunan mitolojisinin zaman tanrılarının özellikleri arasında bir bağ kurulmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak, Helenistik zaman anlayışının, üç farklı biçimde zaman temsilini ve bunların etkileşimini içerdiği, öznel zaman algısını vurguladığı ve bu durumun zamansal sınırların ötesinde geniş bir farkındalık sunduğu görülmüştür. Zaman kavramının farklı yapıları ve bunların bireysel ve kolektif hafıza üzerindeki etkilerini ele alan bu çalışmanın, Helenistik zaman kavramlarının birey ve toplum üzerindeki etkilerini anlamada yeni bir perspektif sunduğu düşünülmektedir.