„Obejmuję spojrzeniem duszy całą Ojczyznę umiłowaną” – ojczyzna jako wartość w homiliach Jana Pawła II

Abstract

Ojczyzna to pojęcie wielowymiarowe, wielopoziomowe, abstrakcyjne i konkretne, które obejmuje przestrzeń, miejsca, dom, ludzi, ich dobro, rodzinę. Ojczyzna jest również wartością. O ojczyźnie wielokrotnie mówił i pisał Jan Paweł II. Analizie pod tym kątem poddane zostały teksty jego homilii i przemówień wygłoszonych przez podczas kolejnych pielgrzymek do kraju, które wydane zostały w zbiorze Pielgrzymki do Ojczyzny 1979–1983–1987–1991–1995–1997–1999–2002. Przemówienia, homilie, Kraków 2006. W sposobie pojmowania ojczyzny przez Karola Wojtyłę szczególną uwagę zwraca wyraźny antropocentryzm. Ojczyzna to wartość wymagająca zaangażowanej postawy, patriotyzmu i odpowiedzialności. Relacja ojczyzna – osoby związane z tą określoną przestrzenią geograficzno-społeczno-historyczno-kulturowo-aksjologiczno-symboliczną w papieskich tekstach zyskuje ramy zależności rodzinnych. Najczęściej konceptualizowana jest ona jako kochająca matka, wobec której odczuwa się miłość, szacunek i wdzięczność. Ojczyzna w tekstach Jana Pawła II to przede wszystkim ludzie, rodacy, których właśnie ona łączy we wspólnotę mimo dzielących ich różnic. Ojczyzna to także wielka ponadczasowa wartość duchowa, transcendentna, łącząca sanctum z sacrum.