Müslüman Osmanlı Ailesinde Mûsiki

Abstract

Bu makalede; mûsikinin, -meşruiyetine dair tartışmalardan mümkün olduğu kadar uzak kalarak- girişte Hz. Peygamber’in hâne-i saâdetlerinde mûsiki icralarına temas edilip daha sonra da Osmanlı’daki Müslüman ailelerinde ne şekilde yer aldığı tespit edilerek değerlendirilmeye çalışılmıştır.Her toplumun ailevî ve sosyal hayatında tarih boyunca var olan ve bünyesinde mûsikiyi de barındıran oyun, eğlence ve kutlamaların Peygamber ailesinde de mevcut olduğu görülmektedir. Peygamber ailesinde görülen bu eğlenceler, Müslümanca eğlenme; Hz. Peygamber ve eşi arasındaki muhabbet; ailenin diğer fertlerinin makul isteklerinin bir eş olarak yerine getirilmesi; kadının toplum içerisindeki konumu; Hz. Peygamber’in hoşgörüsü, tevazuu, sabrı, halim selim ve sakinliği karşısında sahâbenin serbest ve rahatça hareket edip düşüncelerini dile getirebilmeleri vb. hususlarda Müslüman ailelere yol göstermektedir. Osmanlı’da başta padişah ailesi olmak üzere diğer Müslüman ailelerin de Hz. Peygamber’i örnek edinerek onun getirmiş olduğu İslâm hukuku ve ahlâkına, Türk âdet ve örfüne ters düşmeyecek şeklide -sınırların aşıldığı zamanlar da olmuştur- ailecek merasimler, eğlenceler tertip ettikleri, bu merasimlerde dinî veya dünyevî gayelerle mûsikiden de istifade ettikleri görülmüştür.