Mitra’dan Mitraizm’e Geçişte Roma Aklı

Abstract

Bu makalenin konusu tanrısal bir varlık olan Mitra’dan müstakil bir dinî gelenek olan Mitraizm’e geçişte Roma aklının rolüne dikkat çekmektir. Çalışmada Rigveda, Avesta, Pehlevice Metinler, Mitraist kitabe ve görseller kaynak olarak kullanılmıştır. Çalışmada metot olarak anlama ve açıklamaya dayalı din fenomenolojisi seçilmiştir. Bu çalışmanın amacı, tanrısal bir varlık olarak kabul edilen Mitra’ya atfedilen nitelikleri tespit etmek, zamanla batıda özgün bir dine dönüşen Mitraizm’den geride kalan eser ve işaretlere dikkat çekmek, din fenomenolojisi metodundan istifade ederek dinler tarihinde Mitraizm’in nasıl bir gelenek ve izlek üzerinde olduğunu açığa çıkarmaktır. Bu çalışmanın sonucunda, Mitra’nın Hindu-İrani bir kökene sahip önemli bir tanrısal varlık olduğu, Roma İmparatorluğu'na geçtikten sonra bu tanrısal varlık merkezli özgün bir dine dönüştüğü ve günümüze eser ve kalıntılarıyla ulaşan Mitrazim'in kendi türüne özgü gnostik bir din olduğu anlaşılmıştır.