Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Perspektifinden Nefs Psikolojisinde İnfak ve İsar Deneyimi

Abstract

Sekülerleşmenin de etkisiyle karşılaşılan problemleri kutsaldan uzak, salt rasyonel ve pozitivist bir bakış açısıyla değerlendiren modern toplumlarda, manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetleri giderek daha geniş bir uygulama alanına sahip olmaktadır. Bu hizmetler, Türkiye'de de kurumsal bir hizmet formu olarak yaygınlaşmaya başlamıştır. İslam teolojisi temelli Türkiye’deki manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinin daha sistematik bir şekilde sunulabilmesi için uzmanlık eğitimi almış manevi danışmanların bu alandaki teorik ve pratik çalışmalara odaklanmalarına gereksinim bulunmaktadır. Ayrıca, Türk toplumunda manevi danışmanlık ve rehberlik araştırmalarından üretilen akademik ürünler, ilgili literatürün oluşmasına katkı sağlamaktadır. Bu makalenin amacı, manevi danışmanlık ve rehberlik perspektifinden nefs psikolojisindeki infak ve isar kavramlarına yönelik teorik bir çerçeve çizmenin yanı sıra infak ve isar deneyimlerinin terapötik analizini yapmaktır. Makalede, yerli bir ekol olarak öne çıkan nefs psikolojisindeki infak ve isar deneyimlerinin bireyler üzerindeki terapötik etkilerine detaylı bir şekilde yer verilmiştir. Aynı zamanda, bu makaleyle Türk manevi danışmanlık ve rehberlik literatüründeki sınırlı sayıdaki çalışmalara teorik bir katkının yanı sıra, ileride gerçekleştirilecek konuya ilişkin uygulamalı araştırmalar için de bir kaynak oluşturulması amaçlanmıştır. Manevi danışmanlık ve rehberlik perspektifinden nefs psikolojisindeki infak ve isar deneyimlerine yönelik örnek çalışmaların da yer aldığı bu makalede, terapötik bir değer taşıyan infak ve isar deneyimlerinin birey üzerindeki etkileri detaylı bir şekilde betimlenmiştir. Makalede sonuç olarak; (i) Türk manevi danışmalık ve rehberlik ekolü olarak nefs psikolojisinde önerilen infak ve isar deneyimlerinin birey için psiko-sosyal yönden terapötik etkilerinin olduğu; (ii) sözü edilen bu terapötik etkilerin ise ‘(a) bencillikten kurtulma, (b) anlam arayışı süreçlerine olumlu katkı sağlama; (c) mutsuzlukla başa çıkma, (d) kaygı ve depresyon düzeyini azaltma, (e) empatik eğilim düzeyini artırma, (f) öfori duygusunu artırma, (g) manevi doyum ve huzuru sağlama, (h) toplumsal destek ve bağları güçlendirme’ gibi faktörlerle ilişkilendirildiği; (iii) ayrıca, infak ve isar deneyimleri ve uygulamalarının bireyin koşullarına, dindarlık düzeyine, duygu durumuna ve yardım edilenin özelliklerine bağlı olarak bazı değişkenlikler gösterdiği tespit edilmiştir.