M. Saffet Engin, Kemalizm ve Demokrasi

Abstract

M. Saffet Engin, tek-parti devrinden başlayıp 1970’li yılların sonlarına kadar otuzdan fazla kitap ve çok sayıda makale kaleme almış bir Cumhuriyet aydınıdır. Amerika’da sosyoloji ve felsefe alanlarında öğrenim gördükten sonra Türkiye’ye dönen ve çeşitli okullarda öğretmenlik yapan Engin, bir taraftan da eski Türk tarihi ve dili üzerine eserler yazmıştır. Bu eserleriyle Atatürk’ün dikkatini çeken Engin, zaman zaman onun Çankaya sofrasındaki davetlerine katılmıştır. Atatürk’ten gördüğü bu teveccüh neticesinde Türk Tarih Kurumu ile Türk Dil Kurumu’nun ilk üyeleri arasında yer alan Engin, 1930’lu yılların Türkiye’sinde Atatürk’ün girişimleriyle şekillenen tarih ve dil tezlerinin hazırlanmasında görev almıştır. Engin, 1942 yılında öğretmenlik mesleğinden ayrılmasının ardından hiçbir resmî görev almamış ve vefatına kadar eski Türk tarihi ile Kemalizm’i anlatan eserler yazmıştır. Soğuk Savaş ortamında “anti-komünist” niteliği haiz yazılar kaleme almış olan Engin’in, 1950’li yıllardan itibaren “Türkçü” vasfı biraz daha ön plana çıkmıştır. “Öz Türkçe” olarak yazdığını ifade ettiği kitaplarında ırkçılığa varan görüşler öne sürmüş, Türkiye’de sol ideolojilerin yükselişe geçtiği 1960 sonrasında ise sert bir komünizm aleyhtarı olarak dikkat çekmiştir. Bu çalışma, M. Saffet Engin’in düşünce dünyasına ışık tutmanın yanında, özellikle “Kemalizm” ve “demokrasi” arasındaki ilişki hakkında detaylı bilgi vermeyi amaçlamaktadır.