Kuzey Mezopotamya’ya Yolculuklar I

Abstract

“Bereketli Hilal” olarak da adlandırılan ve kadim zamanlardan beri birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Mezopotamya, kutsal kitaplarda da yer almış ve bu topraklarda yaşayan milletlerin kıssaları etrafında kutsal kitaplar, birçok hadiseyi anlatmıştır. Kutsal kitaplarda anlatılan kıssalar, Batı dünyasında birçok gezginin merakını cezbetmiştir. Bunlardan biri de 1900’lü yılların başında okuduğu dini metinlerin büyüsüyle Ortadoğu’ya seyahatler yapan Mark Skyes’tir. Skyes, Lübnan’dan başladığı yolculuğu 7.500 millik uzun bir yolculuğa dönüşmüş, yolculuk boyunca notlar tutmuştur. Tuttuğu bu notlar, Ortadoğu topluluklarıyla ilgili olduğu kadar, bu toplulukların inanç, tarih, yaşam tarzı, gelenek görenek, ırksal özellikleri de barındırmak-tadır. Bu anlamda onun notları birinci elden bilgiler içermektedir. Zira Skyes, yolculuk boyunca kendisine bilgi verebilecek hamallar, at satıcıları, koyun tüccarları, aşiret reisleri, mollalar, katırcılar, güvenlik görevlileri ve toplumun değişik tabakalarındaki kişilerle sayısız mülakatlar yapmış, gördüğü yerlerin haritalarını çıkarmış ve bu yerlerle ilgili stratejik bilgilere yer vermiştir. Bu anlamda onun bu seyahatleri sonucunda topladığı bilgiler, İngiliz hükümetinin Ortadoğu politikasının şekillenmesinde başat rol üstlenmiştir. Skyes’in bu makalesi de Mezopotamya’nın kuzeyine dair yaptığı yolculuk esnasında tuttuğu notların bir araya getirilmesiyle oluşmuştur. Skyes, çalışmasında Mezopotamya’nın kuzey bölgesinin coğrafi, tarihi, kültürel ve demografik özelliklerinden bahseder ve bu coğrafyaya yabancı olan İngilizlere birinci elden bilgiler sunmayı amaçlar.