Kutadgu Bilig ve Divanu Lugati’t-Türk’te Geçen Astronomik Unsurlardaki İsim Karışıklığı ve Çözüm Teklifi

Abstract

Gökyüzü, gezegenler ve yıldızlar tarih boyunca insanlığın merakını cezbetmiş ve pek çok farklı milletin ve medeniyetin sanat eserinde kendilerine yer bulmuştur. Zaman zaman ilah olarak da kabul edilen gök cisimleri, insanlar tarafından hayranlık, korku ve merakla izlenmiştir. Bu merak üzerine yapılan gözlemler zamanla astronomi ve astrolojiyi doğurmuştur. Türk Dilinin iki kadim eseri Kutadgu Bilig ve Divanu Lugati’t-Türk’te de gökyüzü, gezegenler, yıldızlar ve takımyıldızlarla alakalı detaylı gözlemlere ve bilgilere yer verilmiştir. Bu eserler üzerine uzun yıllar boyunca kapsamlı çalışmalar yapan araştırmacıların gökyüzü terimlerine farklı farklı manalar verdikleri bu sebeple de bu terimlerin anlamlarında bir karışıklık olduğu gözlenmektedir. Bu çalışmada, bu eserlerde yer alan Karakuş, Terazi, Bakırsukun,Yıldrık, Adgır gibi gezegen, yıldız, takımyıldız isimlerinin günümüzde hangi isimlerle anıldıkları tespit edilerek bu gök cisimlerini adlandırmadaki karışıklık çözülmeye çalışılacaktır.