KİTAP İNCELEMESİ: ZYGMUNT BAUMAN, RETROTOPYA. (ALİ KARATAY, ÇEV.), SEL YAYINCILIK, 2021

Abstract

Sosyal bilimler alanında önemli bir yere sahip olan Zygmunt Bauman, 1925 yılında Polonya’da dünyaya gelir. İkinci Dünya Savaşı sırasında Sovyetler Birliği’ne ve sonra da İsrail’e gitmek durumunda kalır. 1971 yılında İngiltere’nin daveti üzerine, ölüm tarihi olan 2017 yılına kadar yaşamını burada sürdürür. Bauman’ın yayınlanan 57 kitabında biyografisinin etkisini görmek mümkündür. Retrotopya (2017), ölmeden kısa bir süre önce tamamladığı bir çalışma olması sebebiyle, Bauman sosyolojisinde önemli bir konuma sahiptir. Erken modernite döneminin iddialı ve umut dolu vaatlerine inanarak özgürlük coşkusuyla evinden çıkan modern insanın, ortaya çıkan problemler karşısında ne yapacağını bilmeyen; mutsuz, umutsuz, yalnız ve çaresiz bir halde, eskinin huzur ve dinginlik veren toplumsal yapı ve değerlerine dönme çabasının veya evine dönme arzusunun anlatıldığı bir kitap. Bauman’ın çağdaş Batı toplumunu kavrama ve analiz etme yeteneğinin zirve yaptığı bu çalışması, modern toplumu anlamak isteyen herkes için önemli bir kaynak niteliğindedir. Daha önce yapmış olduğu çalışmalardan izler taşır. Modernite ile gelen toplumsal değişme, eşitsizlik, teknoloji kullanımı, küreselleşme, güvensizlik ve belirsizlikleri “Retrotopya” kavramı ile bir kez daha ele alır. Bu kavram geleceğinden umudunu kesmiş insanlığın geçmişe sığınma yönelimini ifade eder. Çağdaş sorunlar içerisinde bocalayan insanlığın içinde bulunduğu çaresizliğin bir “geriye dönüş” getirip getirmeyeceğini sorgular.