KOLEKTİF ADALET KAVRAMI

Abstract

İlgili yazında örgütsel adalet kavramını ele alan kuram ve modeller, konuya bireyci bir perspektifle yaklaşıp sadece bireyin kendisine dönük olan adalet uygulamalarını ele almaktadırlar. Oysa içerisinde bulunduğu grup ve örgütle ilişkili konumda olan birey, sadece kendisine karşı değil grubun diğer üyelerine karşı sergilenen tutum ve davranışlardan da etkilenme potansiyeline sahiptir. Bu çalışmada, bireylerin örgütsel adalet algıları oluşurken kendisi ile örgüt arasındaki bireysel mübadelenin yanında, kolektif olarak diğer örgüt üyelerine karşı yapılan adalet uygulamalarının; bireyin adalet algıları üzerinde belirleyici rolünün olup olmadığı sorgulanmakta ve örgütsel adalet kavramına “kolektif adalet” adıyla yeni bir boyut eklenerek kavramın bütünsel olarak açıklanması amaçlanmaktadır. Araştırmanın teorik bölümü mevcut yazındaki kuramlarla, saha araştırması ise kolektif ve grup çalışmalarının yoğunlukla yapıldığı sağlık sektöründe çalışan 307 kişi ile basit tesadüfi örneklem tekniğine göre yapılmıştır. Araştırma sonucunda örgütsel adalet algısının sadece bireye dönük uygulamaları referans alarak açıklanamayacağı; kolektif ve grup düzeyindeki algılarında bu modele dahil edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Buna ek olarak mevcut adalet ölçeği ile birlikte kolektif adalet algısını içeren ifadelerin yer aldığı ölçek alan araştırması ile sınanmış ve üç boyutlu örgütsel adalet modeline göre, kolektif adalet boyutunun eklenmesi ile dört boyutlu modelin bilimsel olarak daha iyi uyum iyiliği değerlerine sahip olduğu belirlenmiştir.