Hemşirelerin genetik danışmanlık rollerine ilişkin farkındalık ve yetkinliklerinin belirlenmesi

Abstract

Amaç: Araştırma, hemşirelerin genetik danışmanlık rollerine ilişkin farkındalıkları ve yetkinliklerinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Materyal-Metod: Araştırmanın evrenini, Ankara’da bir eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan 600 hemşire oluşturdu. Araştırmaya katılmayı kabul eden 451 hemşire araştırma kapsamına alındı. Veri toplama aracı olarak anket formu kullanıldı. Veriler frekans, yüzdelik, Mann-Whitney U testi, Kruskall-Wallis testleri ile değerlendirildi. Çalışmada anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edildi. Bulgular: Çalışma kapsamında yer alan hemşirelerin yaş ortalaması 30.8±5.5’tir. Hemşirelerin %54.6’sıının bekar, %94.4’ünün lisans ve üzerinde eğitim aldığı, %87.1’inin servis hemşiresi olarak görev yaptığı belirlendi. Hemşirelerin %57.7’sinin genetik konusunda bilgi aldıkları, %81.6’sının genetik bilimindeki gelişmeleri önemsediği, %32.6’sının ülkemizde genetik danışmanlık hizmetlerini yeterli bulmadığı tespit edildi. Çalışmamızda hemşirelerin genetik bilgi testi puan ortalamalarının 8.25±2.65 (min=0, max=13) ve genetik hastalıklar bilgi testi puan ortalamalarının ise 6.52±1.83 (min=0, max=10) olduğu bulundu. Yapılan analizlere göre, genetik bilimindeki gelişmeleri önemseyenlerin, hasta değerlendirme formunda genetik bilgileri kullananların, mevcut genetik danışmanlık hizmetlerini yeterli bulmayanların ve genetik danışmanlık yapmayı isteyenlerin genetik ve genetik hastalıklar bilgi puan ortalamalarının daha yüksek olduğu belirlendi. Eğitim düzeyi yüksek olan hemşirelerde genetik hastalıklar bilgi puan ortalamasının, yoğun bakım deneyimi olan ve yönetici konumunda çalışan hemşirelerde ise genetik bilgi puan ortalamasının daha yüksek olduğu saptandı. Sonuç: Araştırma sonucunda, hemşirelerin genetik danışmanlık rollerine ilişkin farkındalıkları ile yetkinliklerinin yeterli olmadığı bulunmuştur. Bu konuda mezuniyet öncesi ve sonrası eğitim programları ile hemşirelerin yetkin hale getirilmesi ve konuyla ilgili daha ileri çalışmaların yapılması önerilmektedir.