HİDROJEN PEROKSİT PRIMING YOLUYLA DOMATES BİTKİLERİNDE TUZ STRESİNİN AZALTILMASI: ANTİOKSİDAN ENZİM AKTİVİTELERİNİN VE GEN İFADESİNDE MEYDANA GELEN DEĞİŞİMLER

Abstract

Bitkiler sessil yapılarından dolayı çevrelerinde meydana gelen abiyotik ve biyotik streslerin meydana getirdiği strese faktölerina antioksidan sistemleri sayesinde cevap verir. Tuzluluk ve alkalinite bitki için oldukça önemli abiyotik stres faktörlerinin başında gelmektedir. Bitkiler bu streslere karşı toleransını artırmak için çeşitli sinyal yollarını aktive ederek streslere cevap vermeye çalışır. Tarım arazilerinde ekimi yapılan bitkileri biyotik ajanlardan koruyabilmek için pestisidler, herbisitler gibi çok çeşitli zirai ilaç kullanılmaktadır. Buna karşın, abiyotik streslere karşı savunma mekanizmasını güçlendirilecek bilinen yaygın bir uygulama yoktur. Bu çalışmada H2O2 ön uygulamasının Domates fidelerinde tuz stresini hafifletme etkisi araştırılmıştır. Bu kapsamda 4 farklı deney grubu oluşturulmuş (kontol, H2O2, Tuz, Tuz+H2O2) ve klorofil miktarı, MDA akümüslasyonu SOD, CAT, APX enzim aktivitelerinde ve ekspresyonunda meydana gelen değişimler incelenmiştir. Çalışma sonucunda priming uygulamasından sonra yalnız tuz stresi uygulanan gruba göre klorofil miktarında artış MDA birikiminde azalma meydana gelmiştir. Ayrıca, stres alakalı enzimlerin aktivasyonu yalnızca tuz stresi uygulanan gruptan anlamlı düzeyde yüksek çıkmıştır. Ekspresyon seviyeleri kontrole göre istatiksel olarak önemli düzeyde artış göstermiş, ancak CAT ve APX ekspresyon seviyeleri yalnızca tuz stresi uygulanan gruptan düşük olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak H2O2 priming uygulaması bitkinin stres toleransının artırılmasına yardımcı olduğu tespit edilmiştir. Priming yöntemi bitkiler için stres etkisini hafifletmede oldukça fonksiyonel bir araç olarak kullanılabilir ancak priming ajanının çeşidi, konsantrasyonu ve maruziyet süresi primingin etkisinin düzenlenmesi için oldukça önemli unsur olduğu tespit edilmiştir.