GREEN PURCHASING AND GREEN SUPPLIER SELECTION: AN APPLICATION IN THE WHITE GOODS SECTOR

Abstract

Teknolojinin artan bir hızla gelişmesi, günümüzde işletmelerin daha fazla çeşit ve miktarda ürünü, daha kısa sürelerde pazara sunabilmelerine imkân sağlamaktadır. Bu durum rekabet avantajı elde etmek isteyen işletmeler için bir fırsat yaratmakla beraber, arz miktarlarındaki yüksek artış oranlarına karşılık taleplerin aynı oranda artmaması ve tüketicilerin daha bilinçli ve duyarlı hale gelmeleri, bu işletmeleri yoğun bir rekabet ortamı içerisine sokmaktadır. Doğal kaynakların hızla tükenmesi, iklim değişikliği, çevre kirliliğinin artması, vb. durumların yarattığı olumsuz etkiler sebebiyle toplumdaki farkındalığın artması ve tüketicilerin daha çevreci ürünleri tercih etmeleri, medyanın ve sivil toplum kuruluşlarının çevresel konulara gösterdiği hassasiyet, genel ve yerel otoriteler tarafından yapılan düzenlemeler, vb. koşullar, işletmeleri ürün yaşam döngüsü boyunca tüm aşamalarda çevreye duyarlı olmaya zorlamaktadır. Bu duyarlılık, üretimde kullanılan her türlü kaynağın azaltılmasını, üretim süreçlerinin çevreyle dost olacak şekilde yapılandırılmasını, kullanılan ambalaj malzemelerinin ve taşıma yöntemlerinin çevreyle dost olması ve yeniden kullanım konusunda gerekli adımların atılmasını gerekmektedir. Bu noktada ürün yaşam döngüsünün ilk aşaması olan satın alma konusunda önemli iyileştirme potansiyeli bulunmakta ve üretimde kullanılacak her türlü girdinin temini için en uygun tedarikçinin seçimi en önemli aşamalardan biri haline gelmektedir. Bu değerlendirmeler ışığında yapılan bu çalışma ile amaçlanan, satın alma süreçlerinde geleneksel tedarikçi seçimi yerine, yeşil tedarikçi seçim süreçlerinin araştırılması ve yeşil tedarikçi seçiminde kullanabilecek kriterlerin belirlenmesidir. Yapılan araştırmalardan hareketle yeşil tedarikçi seçimi için yeni bir karar verme modeli geliştirilmiş ve Türkiye ve Avrupa pazarında önemli bir paya sahip beyaz eşya üreticilerinden biri için tedarikçi seçimi süreci bir vaka analizi ile somutlaştırılmıştır.