Giresun Yöresinden Bazı Bitkilerde Metal Birikiminin Değerlendirilmesi

Abstract

Giresun yöresinden bazı bitki türlerinde metal birikimlerinin değerlendirildiği bu çalışmada yedi bitki türü örneklenmiştir. Hedeflenen istasyonlardan (İstasyon A; 40° 48‘ K, 38° 19‘ D, İstasyon B; 50° 54‘ K, 38° 26‘ D) Mart 2012 ve Eylül 2012 tarihleri arasında toplam olarak 140 adet bitki örneği toplanmıştır. Bitki örnekleri parçalanarak homojenize edilmiş ve 105°C‘ de 24 saat kurutulmuştur. Her bir bitkiden alınan yaklaşık 0,25 g örnek Cem Mars 5 mikrodalga fırında çözündürülmüştür. Soğuyan örnekler 50 ml‘lik balon jojelere alınarak deiyonize su ile tamamlanmıştır. Analizden önce örnekler 0.45 µm‘lik filtreyle süzülmüştür. Tüm örneklerde kobalt, krom, bakır, demir, mangan, nikel, kurşun ve çinko analizleri ICP-MS cihazında üç tekerrürlü mg kg-1 kuru ağırlık olarak analiz edilmiştir. Elde edilen verilere logaritmik dönüşüm uygulandıktan sonra türler arasındaki farklılıklar tek yönlü varyans analizi ve Duncan testi ile incelenmiştir. İncelenen türlerde metal birikimleri; kobalt: 0,05-1,80, krom: 0,14-3,24, bakır: 2,33-28,1, demir: 38,9-533, mangan: 22,9-64,6, nikel: 0,81-18,9, kurşun: 0,32-6,22 ve çinko: 14,3-536 mg kg-1 kuru ağırlık olarak analiz edilmiştir. Her iki istasyonda da analiz edilen tüm bitki türlerinde demir en yüksek birikimleri göstermiş olup (İstasyon B‘de Boylu Mürver için Zn hariç), demirden sonra ikinci sırada çinko gelmektedir. Diğer taraftan, kobalt diğer metallere kıyasla en düşük birikimleri göstermiştir. İncelenen türlerdeki metal birikimleri arasındaki farklılıklar istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Yenilebilir bitki türlerinde insan tüketimi için geçici kabul edilebilir maksimum haftalık (PTWI) alımlar hesaplanmıştır.