Genderowe wizerunki opiekunów i opiekunek na łamach tygodników „Polityka” i „Do Rzeczy”. Analiza porównawcza

Abstract

Za sprawą procesów globalizacyjnych następują dynamiczne przeobrażenia w społeczeństwie polskim wpływające na sposób pełnienia przez kobiety i mężczyzn roli opiekuna. Jednym ze sposobów socjologicznej eksploracji zjawiska opieki są przekazy medialne, w tym popularne tygodniki opinii, wskazujące na funkcjonujące wzorce społeczne i kulturowe. Zasadniczym celem niniejszego artykułu jest analiza porównawcza genderowych wizerunków opiekunów i opiekunek przedstawionych na łamach dwóch tygodników opinii – „Polityki” i „Do Rzeczy” – obejmująca w obu przypadkach lata 2013–2018. Termin „wizerunek” będzie tutaj rozumiany jako proces społecznego konstruowania świata w taki sposób, aby nadać mu znaczenie. Główną techniką badań stała się ilościowa i jakościowa analiza zawartości. Wyodrębniono cztery kategorie opiekunów: opiekunów dzieci niepełnosprawnych, opiekunów dzieci zdrowych, opiekunów osób starszych oraz przedstawicieli personelu medycznego. Zauważono, że najwięcej tekstów odnosiło się do tych sprawujących opiekę nad dziećmi niepełnosprawnymi i zdrowymi. Wyniki analizy porównawczej wskazują, że przyjęta przez tygodniki linia ideologiczna ma zasadniczy wpływ na sposób ukazywania kobiet i mężczyzn w roli opiekunów. W przypadku „Polityki” dostrzeżono tendencję do akcentowania podmiotowości kobiet opiekunek i angażowania ojców w proces wychowawczy, natomiast na łamach „Do Rzeczy” podkreślono szczególną rolę matki, która dla kobiety powinna stać się rolą priorytetową.