Farklı Sıra Arası Mesafelerinin Aspir (Carthamus tinctorius L.) Bitkisinin Verim ve Verim Ögeleri Üzerine Olan Etkisi

Abstract

Farklı sıra arası mesafenin bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinde verim ve verim ögeleri üzerine olan etkisini tespit etmek amacıyla 2016-2017 yılı kışlık aspir vejetasyon döneminde Mardin ili Kızıltepe ovası koşullarında kışlık ekim yapılarak yürütülen bu çalışmada, materyal olarak kullanılan dört farklı aspir çeşidine (Asol, Olas, Linas ve Balcı) dört farklı sıra arası mesafe (10, 20, 30 ve 40 cm) uygulanmıştır. Bütün bu uygulamalarda sıra üzeri mesafe 10 cm olacak şekilde sabit tutuluştur. Araştırma üç tekerrürlü olarak “Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneme Desenine” göre kurulmuştur. Ana parsel çeşitler (Asol, Linas, Balcı, Olas), alt parseller ise sıra arası mesafe (10, 20, 30 ve 40 cm) olarak belirlenmiş ve tesadüfî olarak yerleştirilmiştir. Araştırma sonucuna göre; en yüksek verim 206,33 kg/da ile Linas çeşidinden, en düşük verimin de 184,42 kg/da ile Olas çeşidinden elde edildiği, Linas çeşidinin Kızıltepe ekolojik koşullarına daha iyi adaptasyon sağladığı tespit edilmiştir. En yüksek verime 40 cm sıra arası mesafede 262,33 kg/da ile Linas çeşidinden, en düşük dekara verim ise 20 cm sıra arası mesafede 163,69 kg/da ile Olas çeşidinden elde edilmiştir. En düşük bitki boyu 164,67 cm ile 10 cm sıra arası mesafeden Balcı çeşidinden alınırken, en yüksek bitki boyu 183,00 cm ile yine 10 cm sıra arası mesafeden Linas çeşidinden elde edildiği tespit edilmiştir. Çeşitlerin ortalamalarına bakıldığında bitki başına dal sayı 12,30-16,14 adet (10-40 cm), bitki başına tabla sayısı 12,58-16,49 adet (10-40 cm), tabla çapı 2,29-2,40 mm (40-30 cm), bitki başına tohum verimi 9,20-15,86 gr/bitki (10-40 cm), 1000 tohum ağırlığı 32,57-35,04 gr (30-40 cm), protein oranı %18,69-20,25 (10-40 cm), yağ oranı ise %41,16-41,54 (30-10) arasında değiştiği tespit edilmiştir.