El-MELİKÜ’L-EŞREF SEYFEDDİN BARSBAY (1422-1438)’IN KIBRIS SEFERLERİ

Abstract

Bu çalışmamızda ilk olarak Lusignanlar’ın yaklaşık üç yüzyıl sürecek olan hanedanlıklarının kuruluş sürecine zemin hazırlayan dönem aralığı, Kıbrıs adasının Haçlı-Bizans birlikteliğinde üstlendiği rollerini ele alıp bir temel oluşturduktan sonra asıl konumuzu teşkil eden Barsbay’ın Kıbrıs’a düzenlediği üç sefer üzerinde duracağız. Lusignan Kralları’ndan Janus dönemine denk gelen Kıbrıs seferleri 827\1424, 828\1425 ve 829\1426’da yıllarında vuku bulmuştur. Bunların ilki keşif mahiyetinde küçük bir sefer olsa da son ikisinde sadece adanın kıyı kesimleriyle kalınmamış iç kısımlarına da nüfuz edilmiş hatta o devirde Kıbrıs’a başkentlik yapan Afkosiye (Nicosia\Lefkoşe) de Emir Tağriberdi el-Mahmudî ve mahiyetindeki askerler tarafından ele geçirilmiştir. Haçlıların 1291’de Akka’yı kaybetmeleri neticesinde Kıbrıs’taki Lusignanlara sığınmaları, Akdeniz’de ekonomik ve siyasal girişimlerde boy göstermeleri, özellikle 1365’teki İskenderiye saldırısı ve korsancılık faaliyetlerinde adlarından söz ettirmeleri Kıbrıs-Memlük ilişkilerini farklı bir noktaya taşımıştır. Bu da Akdeniz’de bir güç mücadelesine kapı aralamış, nihayetinde de ada Memlüklerin hakimiyeti altına girmiştir. Barsbay-Janus ilişkisini dönem kaynaklarında yıllar ve aylar bazında kayıt tutan tarihçilerden ve bunlar içinde yer almakla birlikte Bedreddin Aynî ve İbn Hacer gibi sefere özgü başlıklar açıp spesifik olarak konuyu ele alan müelliflerimizden faydalanarak sunmaya gayret gösterdik.