Effectiveness of social skills training on emotional intelligence of people with physical disabilities

Abstract

مقدمه: در اين پژوهش تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر هوش هیجانی معلولین جسمی- حرکتی شهر مشهد مورد بررسي واقع شد. مواد و روش‌ها: روش پژوهش نیمه آزمایشی (با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه شاهد) بود. جامعه آماری شامل کلیه معلولین جسمی- حرکتی (108 نفر) مجتمع آموزشی نیکوکاری توان‌یابان مشهد بود. از بین آن‌ها پس از غربال‌گری اولیه تعداد 30 نفر که از لحاظ مهارت‌های اجتماعی و سطح هوش هیجانی دارای بیش‌ترین نارسایی بودند، انتخاب شدند و با استفاده از شیوه گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و شاهد قرار گرفتند. سپس آموزش مهارت‌های اجتماعی در طی 15 جلسه به گروه آزمایش ارایه شد. جهت جمع‌آوری داده‌های پژوهش از پرسش‌نامه مهارت‌های اجتماعی Regio و پرسش‌نامه هوش هیجانی Bar–On استفاده گردید. تحلیل داده‌های پژوهش با استفاده از آزمون ANCOVA چند متغیری انجام شد. یافته‌ها: گروه آزمایش در مقایسه با گروه شاهد تفاوت معنی‌داري در مؤلفه‌هاي روابط درون فردی {0/01 = P، 13/61 = (22، 1) F}، روابط بین فردی {0/01 = P، 24/02 = (22، 1) F}، سازگاری {0/01 = P، 20/47 = (22، 1) F}، کنترل استرس {0/01 = P، 8/69 = (22، 1) F}، خلق عمومی {0/01 > P، 13/55 = (22، 1) F} و سطح هوش هیجانی کلی {0/02 = P، 22/16 = (22، 1) F} داشت. آموزش مهارت‌های اجتماعی بیش‌ترین اثربخشی را بر مؤلفه‌های روابط بین فردی، روابط درون فردی، خلق عمومی و سازگاری و کم‌ترین اثربخشی را بر مؤلفه کنترل استرس داشته است. نتیجه گیری: با توجه به مؤلفه‌های مهارت‌های اجتماعی، آموزش این مهارت‌ها منجر به افزایش سطح کلی هوش هیجانی معلولین جسمی- حرکتی گردید. ارتقای سطح هوش هیجانی بهبود وضعیت سلامت روانی- اجتماعی معلولین جسمی- حرکتی را به همراه دارد. کلید واژه‌ها: معلولیت جسمی- حرکتی، هوش هیجانی، آموزش مهارت‌های اجتماعی