Deliberative empowered democracy – systemowa pozycja aktora i składniki rozstrzygania publicznego. Próba rozszerzenia i reinterpretacji modelowej propozycji Luigiego Bobbia

Abstract

Celem artykułu jest przybliżenie modelowych wniosków odnoszących się do tych konfiguracji systemowego usytuowania aktorów, które wzmacniają układ składników rozstrzygania publicznego, sprzyjający tworzeniu i utrwalaniu prodeliberacyjnych, wiążących wzorów zachowania. Ich kreacja oraz konserwacja najskuteczniej przybliżałyby wariant demokracji wzmacnianej uzgodnieniowo. Zarazem oddalałyby zagrożenia demokracji nieuzgodnieniowej (rywalizacyjnej, z wątkami kontestacji, konfrontacji) oraz uzgodnieniowo osłabianej – między innymi przez omijanie instytucji formalnych drogą nieformalnych, ale utrwalonych (kulturowo zinstytucjonalizowanych wzorców relacji, np. patronacko-klientelistycznych). Zawarta w tekście propozycja modelowa mieści się w formule wdrożeniowo zorientowanych, tzw. teorii średniego zasięgu, które kojarzone są z analizą problemów bliższych praktycznym policies, choć nie abstrahują od badań uwarunkowań typowych dla politics. The aim of the article is to formulate the conclusions extending the Bobbio’s proposal and relating to such configurations of the systemic positioning of actors that are conducive to shaping the system of decision components able to the creation and consolidation of pro-deliberative binding patterns of behaviors in public policy. Their creation and conservation would most effectively approximate the consensus driven variant of democracy. At the same time, they would dismiss the threats of non-consensual democracy and also those weakened by agreement – e.g. by the bypassing the formal institutions through informal, but well established one. The model proposal contained in the text will fit into the implementation-oriented formula of the so-called mid-range theories, which are associated with the analysis of problems closer to the practical aspects of public policies, although without disregarding the studies on determinants typical for the broader context of politics.