Łódź – miasto kurczące się. Przyczyny i skutki depopulacji, możliwości przeciwdziałań

Abstract

W Łodzi od końca lat 80. następuje szybki ubytek ludności, najszybszy w porównaniu z dziesięcioma największymi miastami Polski. W latach 1985–2020 wyniósł on przeszło 20%, a w 2021 r. pod względem wielkości populacji Łódź uplasowała się dopiero na czwartym miejscu w Polsce. W największym stopniu przyczynił się do tego ubytek naturalny, z bardzo niskim poziomem urodzeń i wysokim zgonów, powodujący coroczny spadek liczby ludności rzędu 5–7 tys. osób. Nie bez znaczenia było szybkie starzenie się łodzian. W mniejszym stopniu wpłynęło na to ujemne saldo ruchu migracyjnego. Procesy te są wynikiem przemian ustrojowo-gospodarczych Polski, które zostały zapoczątkowane w 1989 r. i doprowadziły w Łodzi do upadku przemysłu włókienniczego, będącego filarem rozwoju miasta od XIX w. Władze samorządowe Łodzi, dostrzegając te problemy, tworzą rozmaite projekty służące powstrzymaniu kurczenia się miasta i budowaniu jego prężności. W zakresie miejskiej polityki demograficznej najważniejszy jest program „Młodzi w Łodzi”, zapewniający praktyki i staże, płatne staże wakacyjne, programy stypendialne, bezpłatne szkolenia, wizyty w firmach oraz karty rabatowe dla osób młodych. Z kolei miejskim programem „In vitro dla Łodzi” miasto od wielu lat wspiera pary mające problem z poczęciem dziecka. Na poprawę sytuacji demograficznej mogą mieć wpływ migracje związane z przyjazdami pracowników z Ukrainy oraz z napływem uchodźców z tego kraju, mającym miejsce po wybuchu wojny, z których część prawdopodobnie osiądzie w mieście na stałe. W okresie od marca do maja 2022 r. dzięki przybywającym Ukraińcom liczba ludności Łodzi wzrastała w granicach 9–11% ogólnego zaludnienia.