Bourdieu’nün “Habitus” Kavramıyla Twitter’daki Eğilimleri Pekiştirme Olgusunun Aşı Tartışmaları Üzerinden İncelenmesi

Abstract

Pierre Bourdieu, toplumsal yaşamdaki olguları açıklamak için habitus, alan, sermaye gibi bazı kavramlara değinmektedir. Bu çalışmada, Bourdieu’nün toplumsal yaşam için kullandığı kavramların sosyal medya üzerindeki iz düşümleri, bireysel ve toplumsal kanaatlerin biçimlenmesinde belirleyici bir platform olduğu düşünülen Twitter özelinde incelenmiştir. Twitter’ın algoritmalar yardımıyla bireylerin eğilimlerini yönlendirme ve pekiştirme konusundaki yansıması, aşı tartışmaları üzerinden irdelenmiştir. Bu noktada başta, Bourdieu’nün kullandığı habitus kavramıyla, Twitter’daki algoritmalar ve filtre baloncuklarının insanlar üzerinde benzer tesirlere sebep olduğu çıkarımından faydalanılmıştır. Böylece olumlamacı perspektiften yapılan yorumlarda çok sesli olarak addedilen sosyal medyanın, bilfiil yaşamdaki fikirlerin şekillenme sürecindeki rolü sorgulanmıştır. Bu çalışmanın amacı, Twitter'ın iddia edildiği gibi çok sesliliği sağlayıp sağlamadığı veya algoritmaların ve doğrulama yanlılığının etkisiyle farklı görüşlerin duyulmasını engelleyip engellemediğini anlamaya çalışmaktır. Araştırmada, Twitter kullanıcılarının deneyimlerini ölçümlemek ve bireysel kanaatlerin oluşumundaki sosyo-kültürel durumu yakından analiz etmek için yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinden faydalanılarak; betimsel bir analiz yöntemi kullanılmıştır. Sosyal medya platformlarının algoritmalar, filtre baloncuklarından oluşan doğası gereği, kullanıcıları çok seslilikten ziyade, kendi çevreleriyle kısıtlamaya sürüklediği ve bunun da bireylerin hâlihazırdaki fikirlerinin daha da pekişmesine ve çevrelerinin tekdüze kanaatlerle kuşatılmasına sebep olduğu sonucuna varılmıştır.